Bài 9. Tùy bút và tản văn - Vở Thực Hành Ngữ Văn Lớp 7
Chương này tập trung vào việc giới thiệu và phân tích hai thể loại văn học đặc sắc của Việt Nam: tùy bút và tản văn. Mục tiêu chính của chương là giúp học sinh:
* Hiểu rõ khái niệm và đặc trưng cơ bản
của tùy bút và tản văn.
* Phân biệt được sự khác nhau
giữa hai thể loại này với các thể loại văn học khác.
* Nắm bắt được các yếu tố nghệ thuật
thường được sử dụng trong tùy bút và tản văn.
* Phân tích và đánh giá
được giá trị nội dung và nghệ thuật của một số tác phẩm tùy bút và tản văn tiêu biểu.
* Hình thành khả năng viết
những đoạn văn ngắn mang phong cách tùy bút hoặc tản văn.
Chương này thường bao gồm các bài học sau:
* Bài 1: Khái niệm và đặc trưng của tùy bút: Bài học này giới thiệu khái niệm tùy bút, nguồn gốc và quá trình phát triển của thể loại này. Các đặc trưng cơ bản của tùy bút như tính chủ quan, tính trữ tình, tính tự do và tính cá nhân được phân tích cụ thể. Ví dụ minh họa thường được sử dụng để làm rõ các đặc trưng này.
* Bài 2: Khái niệm và đặc trưng của tản văn: Tương tự như bài về tùy bút, bài này giới thiệu khái niệm tản văn, nguồn gốc và quá trình phát triển. Các đặc trưng cơ bản của tản văn như tính giản dị, tính đời thường, tính triết lý và tính ngẫu hứng được phân tích. Sự khác biệt giữa tản văn và các thể loại văn xuôi khác như truyện ngắn, tiểu thuyết cũng được đề cập.
* Bài 3: So sánh tùy bút và tản văn: Bài học này tập trung vào việc so sánh và phân biệt tùy bút và tản văn. Mặc dù có nhiều điểm tương đồng, hai thể loại này vẫn có những khác biệt nhất định về giọng văn, đối tượng phản ánh và mục đích biểu đạt. Bảng so sánh chi tiết thường được sử dụng để giúp học sinh nắm bắt rõ sự khác biệt.
* Bài 4: Phân tích tác phẩm tùy bút/tản văn: Bài học này hướng dẫn học sinh cách phân tích và đánh giá một tác phẩm tùy bút hoặc tản văn cụ thể. Các yếu tố cần phân tích bao gồm: chủ đề, tư tưởng, cảm xúc, giọng văn, hình ảnh, ngôn ngữ và các biện pháp tu từ. Học sinh được rèn luyện kỹ năng đọc hiểu và phân tích văn bản.
* Bài 5: Thực hành viết tùy bút/tản văn: Bài học này tạo cơ hội cho học sinh thực hành viết những đoạn văn ngắn mang phong cách tùy bút hoặc tản văn. Đề tài thường là những trải nghiệm cá nhân, những suy nghĩ, cảm xúc về cuộc sống xung quanh. Học sinh được khuyến khích sáng tạo và thể hiện cá tính riêng.
3. Kỹ năng phát triển:Khi học chương này, học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau:
* Đọc hiểu văn bản:
Kỹ năng đọc hiểu và phân tích các tác phẩm tùy bút và tản văn.
* Phân tích và so sánh:
Kỹ năng so sánh và phân biệt các thể loại văn học khác nhau.
* Diễn đạt:
Kỹ năng diễn đạt ý tưởng, cảm xúc một cách rõ ràng, mạch lạc và sinh động.
* Sáng tạo:
Kỹ năng sáng tạo và thể hiện cá tính riêng trong văn viết.
* Cảm thụ văn học:
Nâng cao khả năng cảm thụ và đánh giá giá trị nghệ thuật của các tác phẩm văn học.
Học sinh có thể gặp một số khó khăn sau khi học chương này:
* Khó phân biệt tùy bút và tản văn:
Do hai thể loại này có nhiều điểm tương đồng, học sinh có thể gặp khó khăn trong việc phân biệt chúng.
* Khó nắm bắt được giọng văn:
Giọng văn trong tùy bút và tản văn thường mang tính chủ quan, cá nhân, đòi hỏi người đọc phải có sự đồng cảm và thấu hiểu.
* Khó viết tùy bút/tản văn:
Việc viết tùy bút và tản văn đòi hỏi sự sáng tạo, cảm xúc chân thật và khả năng diễn đạt tốt, điều này có thể gây khó khăn cho một số học sinh.
* Thiếu kiến thức nền:
Việc thiếu kiến thức về lịch sử văn học và các tác giả tiêu biểu có thể ảnh hưởng đến khả năng hiểu và phân tích tác phẩm.
Để học tập hiệu quả chương này, học sinh nên:
* Đọc kỹ lý thuyết:
Nắm vững khái niệm, đặc trưng của tùy bút và tản văn.
* Đọc nhiều tác phẩm:
Đọc nhiều tác phẩm tùy bút và tản văn tiêu biểu để làm quen với giọng văn và phong cách của các tác giả khác nhau.
* Chủ động phân tích:
Tự mình phân tích các tác phẩm, tìm hiểu ý nghĩa và giá trị nghệ thuật của chúng.
* Thực hành viết thường xuyên:
Thường xuyên thực hành viết để rèn luyện kỹ năng diễn đạt và sáng tạo.
* Thảo luận với bạn bè và thầy cô:
Trao đổi, thảo luận với bạn bè và thầy cô để giải đáp những thắc mắc và học hỏi kinh nghiệm.
Kiến thức về tùy bút và tản văn có liên hệ mật thiết với các chương khác trong chương trình Ngữ văn, đặc biệt là:
* Các chương về thể loại văn học:
Kiến thức về tùy bút và tản văn giúp học sinh hiểu rõ hơn về sự đa dạng của các thể loại văn học.
* Các chương về tác giả và tác phẩm:
Kiến thức về các tác giả tiêu biểu của tùy bút và tản văn giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về các tác phẩm của họ.
* Các chương về kỹ năng viết:
Kiến thức về tùy bút và tản văn giúp học sinh phát triển kỹ năng viết văn biểu cảm, nghị luận và sáng tạo.
* Các chương về văn học Việt Nam hiện đại:
Tùy bút và tản văn là những thể loại phát triển mạnh mẽ trong văn học Việt Nam hiện đại, vì vậy kiến thức về chúng giúp học sinh hiểu rõ hơn về bối cảnh văn học này.
Bài 9. Tùy bút và tản văn - Môn Ngữ văn Lớp 7
Các bài giải khác có thể bạn quan tâm
- Bài 1. Truyện ngắn và tiểu thuyết
- Bài 10. Văn bản thông tin
- Bài 2. Thơ bốn chữ, năm chữ
- Bài 3. Truyện khoa học viễn tưởng
-
Bài 4. Nghị luận văn học
- Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển
- Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện Đất rừng phương Nam
- Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa
- Bài 5. Văn bản thông tin
-
Bài 6. Truyện ngụ ngôn và tục ngữ
- Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Bụng và Răng, Miệng, Tay, Chân
- Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Đẽo cày giữa đường
- Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Ếch ngồi đáy giếng
- Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (1
- Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (1)
- Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (2
- Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (2)
- Bài 7. Thơ
- Bài 8. Nghị luận xã hội