Chương 12. Di truyền nhiễm sắc thể - Vở thực hành Khoa học tự nhiên Lớp 9

Chương 12 "Di truyền nhiễm sắc thể" trong Sách bài tập Khoa học Tự nhiên lớp 9 (Kết nối tri thức) là một chương quan trọng, cung cấp nền tảng kiến thức cơ bản về cơ chế di truyền ở cấp độ tế bào. Chương này tập trung vào vai trò của nhiễm sắc thể trong việc truyền đạt thông tin di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Mục tiêu chính của chương là giúp học sinh hiểu rõ cấu trúc, chức năng của nhiễm sắc thể, quá trình phân bào (nguyên phân và giảm phân) và những cơ sở di truyền của các quy luật di truyền. Chương này cũng giới thiệu về hiện tượng di truyền liên kết và di truyền giới tính, mở ra cánh cửa cho việc tìm hiểu sâu hơn về di truyền học ở các cấp học cao hơn.

Chương 12 thường bao gồm các bài học chính sau:

Bài 1: Nhiễm sắc thể: Bài này giới thiệu về cấu trúc của nhiễm sắc thể, bao gồm ADN và protein. Học sinh sẽ tìm hiểu về số lượng nhiễm sắc thể trong tế bào sinh dưỡng và tế bào sinh dục của các loài, cũng như khái niệm về nhiễm sắc thể tương đồng.

Bài 2: Nguyên phân: Bài này tập trung vào quá trình nguyên phân, một hình thức phân bào giúp tế bào sinh dưỡng nhân lên. Học sinh sẽ tìm hiểu các kỳ của nguyên phân (kỳ đầu, kỳ giữa, kỳ sau, kỳ cuối) và kết quả của quá trình này: tạo ra hai tế bào con giống hệt tế bào mẹ về mặt di truyền.

Bài 3: Giảm phân: Bài này giới thiệu về quá trình giảm phân, một hình thức phân bào đặc biệt xảy ra trong quá trình hình thành giao tử. Học sinh sẽ tìm hiểu các kỳ của giảm phân I và giảm phân II, sự khác biệt giữa giảm phân và nguyên phân, và kết quả của quá trình này: tạo ra bốn tế bào con có bộ nhiễm sắc thể giảm đi một nửa so với tế bào mẹ.

Bài 4: Di truyền liên kết: Bài này giới thiệu về hiện tượng di truyền liên kết, khi các gen nằm trên cùng một nhiễm sắc thể có xu hướng di truyền cùng nhau. Học sinh sẽ hiểu tại sao di truyền liên kết là một ngoại lệ so với quy luật phân li độc lập của Mendel.

Bài 5: Di truyền giới tính: Bài này giới thiệu về nhiễm sắc thể giới tính và vai trò của chúng trong việc xác định giới tính của sinh vật. Học sinh sẽ tìm hiểu về các kiểu xác định giới tính khác nhau (ví dụ: XY ở người, ZW ở chim) và cách các gen nằm trên nhiễm sắc thể giới tính được di truyền.

Khi học chương này, học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau:

Quan sát và mô tả: Quan sát hình ảnh, sơ đồ về nhiễm sắc thể, quá trình nguyên phân và giảm phân, sau đó mô tả lại các giai đoạn và sự kiện chính.
Phân tích và so sánh: Phân tích sự khác biệt giữa nguyên phân và giảm phân, di truyền liên kết và di truyền phân li độc lập.
Giải thích: Giải thích tại sao nguyên phân quan trọng cho sự sinh trưởng và phát triển của cơ thể, tại sao giảm phân quan trọng cho sự sinh sản hữu tính.
Vận dụng: Vận dụng kiến thức về di truyền nhiễm sắc thể để giải thích các hiện tượng di truyền trong thực tế, ví dụ như sự di truyền các bệnh di truyền liên kết với giới tính.
Tư duy phản biện: Đánh giá vai trò của di truyền nhiễm sắc thể trong sự đa dạng di truyền và tiến hóa của sinh vật.

Học sinh có thể gặp một số khó khăn khi học chương này, bao gồm:

Khái niệm trừu tượng: Các khái niệm về nhiễm sắc thể, gen, ADN, nguyên phân, giảm phân là trừu tượng và khó hình dung. Quá nhiều chi tiết: Quá trình nguyên phân và giảm phân có nhiều giai đoạn phức tạp, với nhiều chi tiết cần ghi nhớ. Sự khác biệt giữa nguyên phân và giảm phân: Học sinh có thể nhầm lẫn giữa nguyên phân và giảm phân, đặc biệt là về mục đích và kết quả của hai quá trình này. Di truyền liên kết và di truyền giới tính: Các khái niệm này có thể khó hiểu đối với học sinh mới làm quen với di truyền học.

Để học tập hiệu quả chương này, học sinh nên áp dụng các phương pháp sau:

Sử dụng hình ảnh và sơ đồ: Hình ảnh và sơ đồ là công cụ trực quan hữu ích để hiểu về cấu trúc nhiễm sắc thể và các giai đoạn của phân bào. Tự vẽ sơ đồ: Tự vẽ sơ đồ các giai đoạn của nguyên phân và giảm phân giúp học sinh ghi nhớ và hiểu sâu hơn về các quá trình này. So sánh và đối chiếu: Lập bảng so sánh nguyên phân và giảm phân, di truyền liên kết và di truyền phân li độc lập để làm rõ sự khác biệt. Đặt câu hỏi và thảo luận: Đặt câu hỏi cho giáo viên hoặc bạn bè khi gặp khó khăn, tham gia thảo luận để hiểu rõ hơn về các khái niệm. Giải bài tập: Giải các bài tập trong sách bài tập và các nguồn khác để củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng vận dụng. Sử dụng các nguồn tài liệu bổ sung: Tìm kiếm thông tin trên internet, sách tham khảo hoặc các video giáo dục để hiểu sâu hơn về các khái niệm.

Chương 12 "Di truyền nhiễm sắc thể" có mối liên hệ chặt chẽ với các chương khác trong chương trình Sinh học 9 và các môn khoa học khác:

Chương trước (Chương 11: Các quy luật di truyền của Mendel): Chương này cung cấp nền tảng về các quy luật di truyền cơ bản, giúp học sinh hiểu rõ hơn về cơ sở di truyền của các quy luật này ở cấp độ nhiễm sắc thể. Chương sau (Các chương về biến dị): Kiến thức về di truyền nhiễm sắc thể là cơ sở để hiểu về các loại biến dị di truyền, bao gồm đột biến nhiễm sắc thể và đột biến gen. Hóa học: Kiến thức về cấu trúc ADN và protein là cần thiết để hiểu về cấu trúc của nhiễm sắc thể. Toán học: Các bài toán về di truyền liên kết và di truyền giới tính đòi hỏi kỹ năng tính toán và phân tích xác suất.

Bằng cách nắm vững kiến thức và kỹ năng trong chương này, học sinh sẽ có nền tảng vững chắc để tiếp tục học tập các môn khoa học khác và hiểu rõ hơn về thế giới sinh vật xung quanh.

Các bài giải khác có thể bạn quan tâm

Chương khác mới cập nhật

Lời giải và bài tập Lớp 9 đang được quan tâm

Bài 2. Khoan dung - SBT Giáo dục công dân 9 Chân trời sáng tạo Bài 9. Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí - SBT Giáo dục công dân 9 Cánh diều Bài 8. Tiêu dùng thông minh - SBT Giáo dục công dân 9 Cánh diều Bài 7. Thích ứng với thay đổi - SBT Giáo dục công dân 9 Cánh diều Bài 6. Quản lí thời gian hiệu quả - SBT Giáo dục công dân 9 Cánh diều Bài 5. Bảo vệ hòa bình - SBT Giáo dục công dân 9 Cánh diều Bài 4. Khách quan và công bằng - SBT Giáo dục công dân 9 Cánh diều Bài 3. Tích cực tham gia hoạt động cộng đồng - SBT Giáo dục công dân 9 Cánh diều Bài 2. Khoan dung - SBT Giáo dục công dân 9 Cánh diều Bài 1. Sống có lí tưởng - SBT Giáo dục công dân 9 Cánh diều Bài 16: Thực hành: Lập chương trình máy tính trang 62, 63 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 15: Bài toán tin học trang 61, 62 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 14: Giải quyết vấn đề trang 58, 59, 60 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 13b: Biên tập và xuất video trang 56, 57 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 12b. Hoàn thành việc dựng video trang 52, 53, 54, 55 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 11b: Thực hành: Dựng video theo kịch bản trang 48, 49, 50 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 10b: Chuẩn bị dữ liệu và dựng video trang 47, 48, 49 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 9b. Các chức năng chính của phần mềm làm video trang 44, 45, 46 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 13a: Hoàn thiện bảng tính quản lí tài chính gia đình trang 39, 40, 41 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 12a: Sử dụng hàm IF trang 36, 37, 38 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 11a: Sử dụng hàm SUMIF trang 33, 34, 35 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 10a: Sử dụng hàm COUNTIF trang 30,31, 32 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 9a: Sử dụng công cụ xác thực dữ liệu trang 25, 26, 27, 28, 29, 30 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 8: Thực hành: Sử dụng công cụ trực quan trình bày thông tin trong trao đổi và hợp tác trang 21, 22, 23, 24 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 7. Trình bày thông tin trong trao đổi và hợp tác trang 19, 20 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 6. Khai thác phần mềm mô phỏng trang 16, 17, 18 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 5. Tìm hiểu phần mềm mô phỏng trang 14, 15 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 4. Một số vấn đề pháp lí về sử dụng dịch vụ Internet trang 12, 13 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 3. Thực hành: Đánh giá chất lượng thông tin trang 8, 9 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 2. Thông tin trong giải quyết vấn đề trang 5, 6, 7 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 1. Thế giới kĩ thuật số trang 3, 4, 5 SBT Tin học 9 Kết nối tri thức với cuộc sống Bài 1. Vai trò của máy tính trong đời sống SBT Tin học 9 Chân trời sáng tạo Bài 13. Quy trình giao bài toán cho máy tính giải quyết SBT Tin học 9 Chân trời sáng tạo SBT Tin học 9 Chân trời sáng tạo SBT Tin học 9 Chân trời sáng tạo Bài 12. Bài toán trong tin học SBT Tin học 9 Chân trời sáng tạo Bài 11. Giải quyết vấn đề SBT Tin học 9 Chân trời sáng tạo Bài 9B. Thay đổi tốc độ phát video SBT Tin học 9 Chân trời sáng tạo Bài 8B. Lồng ghép video, âm thanh SBT Tin học 9 Chân trời sáng tạo Bài 7B. Hiệu ứng chuyển cảnh SBT Tin học 9 Chân trời sáng tạo Bài 10A. Thực hành trực quan hoá dữ liệu và đánh giá dự án SBT Tin học 9 Chân trời sáng tạo Bài 9A. Tổng hợp, đối chiếu thu, chi SBT Tin học 9 Chân trời sáng tạo

Tài liệu tin học

Tài liệu Lớp 1

Tài liệu Lớp 2

Tài liệu Lớp 3

Tài liệu Lớp 4

Tài liệu Lớp 5

Trò chơi Powerpoint

Sáng kiến kinh nghiệm