Chương 12. Di truyền nhiễm sắc thể - Vở thực hành Khoa học tự nhiên Lớp 9
Chương 12 "Di truyền nhiễm sắc thể" trong sách giáo khoa Khoa học tự nhiên lớp 9 (bộ sách Kết nối tri thức) là một chương quan trọng, nền tảng trong việc tìm hiểu về cơ chế di truyền ở cấp độ tế bào. Chương này tập trung vào vai trò của nhiễm sắc thể trong việc mang và truyền thông tin di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Mục tiêu chính của chương là giúp học sinh:
Hiểu rõ cấu trúc và chức năng của nhiễm sắc thể. Giải thích được cơ chế di truyền liên kết và hoán vị gen. Nắm vững khái niệm về di truyền giới tính và các bệnh di truyền liên quan đến giới tính. Vận dụng kiến thức để giải thích một số hiện tượng di truyền trong thực tế.Chương 12 thường bao gồm các bài học sau:
Bài 1: Nhiễm sắc thể và vật chất di truyền: Bài học này giới thiệu về cấu trúc cơ bản của nhiễm sắc thể, bao gồm DNA và protein histone. Học sinh sẽ tìm hiểu về vai trò của DNA trong việc lưu trữ thông tin di truyền và cách nhiễm sắc thể được tổ chức trong nhân tế bào. Các khái niệm quan trọng như gen , alen , locus cũng được giới thiệu. Bài 2: Di truyền liên kết và hoán vị gen: Bài học này tập trung vào trường hợp các gen nằm trên cùng một nhiễm sắc thể, dẫn đến hiện tượng di truyền liên kết. Học sinh sẽ tìm hiểu về liên kết gen hoàn toàn và liên kết gen không hoàn toàn (hoán vị gen). Bài học cũng giới thiệu về ý nghĩa của hoán vị gen trong việc tạo ra các biến dị tổ hợp, tăng tính đa dạng di truyền. Bài 3: Di truyền giới tính: Bài học này trình bày về cơ chế xác định giới tính bằng nhiễm sắc thể giới tính (X và Y). Học sinh sẽ tìm hiểu về sự khác biệt giữa nhiễm sắc thể giới tính ở nam và nữ, cũng như cách các gen trên nhiễm sắc thể giới tính được di truyền. Bài 4: Bệnh di truyền liên quan đến giới tính: Bài học này giới thiệu về một số bệnh di truyền phổ biến liên quan đến nhiễm sắc thể giới tính, ví dụ như bệnh máu khó đông (Hemophilia) và bệnh mù màu . Học sinh sẽ tìm hiểu về cơ chế di truyền của các bệnh này và cách chúng biểu hiện ở các giới tính khác nhau. (Tùy chọn) Bài tập và thực hành: Chương có thể bao gồm các bài tập và thực hành để củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng giải bài tập di truyền.Khi học chương "Di truyền nhiễm sắc thể", học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau:
Kỹ năng quan sát và phân tích:
Quan sát các sơ đồ, hình ảnh về nhiễm sắc thể và quá trình di truyền để phân tích và hiểu rõ cấu trúc và cơ chế.
Kỹ năng tư duy logic:
Vận dụng kiến thức về di truyền để giải thích các hiện tượng di truyền trong thực tế và giải các bài tập di truyền.
Kỹ năng giải quyết vấn đề:
Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình di truyền và đề xuất các giải pháp cho các vấn đề liên quan đến di truyền.
Kỹ năng làm việc nhóm:
Thảo luận, trao đổi kiến thức với bạn bè để hiểu sâu hơn về các khái niệm di truyền.
Kỹ năng tự học:
Chủ động tìm kiếm thông tin, đọc thêm tài liệu để mở rộng kiến thức về di truyền.
Một số khó khăn mà học sinh có thể gặp phải khi học chương "Di truyền nhiễm sắc thể" bao gồm:
Khái niệm trừu tượng: Các khái niệm như gen, alen, locus, hoán vị gen có thể trừu tượng và khó hình dung. Cơ chế phức tạp: Cơ chế di truyền liên kết và hoán vị gen có thể phức tạp và khó hiểu. Bài tập di truyền: Giải các bài tập di truyền đòi hỏi kỹ năng tư duy logic và khả năng vận dụng kiến thức. Thuật ngữ chuyên môn: Chương này sử dụng nhiều thuật ngữ chuyên môn về di truyền, đòi hỏi học sinh phải ghi nhớ và hiểu rõ ý nghĩa.Để học tập hiệu quả chương "Di truyền nhiễm sắc thể", học sinh có thể áp dụng các phương pháp sau:
Học lý thuyết kết hợp với hình ảnh, sơ đồ: Sử dụng hình ảnh, sơ đồ để minh họa các khái niệm và cơ chế di truyền. Làm nhiều bài tập: Luyện tập giải các bài tập di truyền để củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng. Thảo luận nhóm: Thảo luận với bạn bè để hiểu sâu hơn về các khái niệm và cơ chế di truyền. Sử dụng các nguồn tài liệu bổ trợ: Đọc thêm sách, báo, hoặc tìm kiếm thông tin trên internet để mở rộng kiến thức. Liên hệ thực tế: Tìm hiểu về các ứng dụng của di truyền học trong thực tế, ví dụ như trong y học, nông nghiệp. Tạo sơ đồ tư duy (mind map): Hệ thống hóa kiến thức bằng sơ đồ tư duy để dễ dàng ghi nhớ và ôn tập.Chương "Di truyền nhiễm sắc thể" có mối liên hệ chặt chẽ với các chương khác trong chương trình Khoa học tự nhiên 9, đặc biệt là:
Chương về Tế bào: Kiến thức về cấu trúc và chức năng của tế bào là nền tảng để hiểu về nhiễm sắc thể và quá trình phân bào. Chương về Sinh sản: Hiểu về quá trình sinh sản hữu tính (giảm phân) giúp hiểu rõ cơ chế di truyền và tạo ra các biến dị tổ hợp. * Các chương về Sinh học tiến hóa: Kiến thức về di truyền là cơ sở để hiểu về cơ chế tiến hóa và sự hình thành các loài mới. Từ khóa chính: Nhiễm sắc thể, DNA, gen, alen, locus, di truyền liên kết, hoán vị gen, di truyền giới tính, bệnh di truyền liên quan đến giới tính.Chương 12. Di truyền nhiễm sắc thể - Môn Khoa học tự nhiên Lớp 9
Các bài giải khác có thể bạn quan tâm
- Chương 1. Năng lượng cơ học
-
Chương 10. Khai thác tài nguyên từ vỏ Trái Đất
- Bài 33. Sơ lược về hóa học vỏ Trái Đất và khai thác tài nguyên từ vỏ Trái Đất trang 146, 147, 148 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 34. Khai thác đá vôi. Công nghiệp silicate trang 149, 150, 151 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 35. Khai thác nhiên liệu hóa thạch. Nguồn carbon. Chu trình carbon và sự ấm lên toàn cầu trang 153, 154, 155 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
-
Chương 11. Di truyền học Menđel. Cơ sở phân tử của hiện tượng di truyền
- Bài 36. Khái quát về di truyền học trang 159, 160, 161 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 37. Các quy luật di truyền của Mendel trang 162, 163, 164 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 38. Nucleic acid và gene trang 166, 167, 168 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 38. Nucleic acid và gene trang 166, 167, 168 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 39. Tái bản DNA và phiên mã tạo ra RNA trang 170, 171, 172 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 40. Dịch mã và mối quan hệ từ gene đến tính trạng trang 173, 174, 175 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 41. Đột biến gene trang 178, 179, 180 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Chương 13. Di truyền học với con người và đời sống
-
Chương 14. Tiến hóa
- Bài 49. Khái niệm tiến hóa và các hình thức chọn lọc trang 211, 212, 213 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 50. Cơ chế tiến hóa trang 214, 215, 216 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 51. Sự phát sinh và phát triển của sự sống trên Trái Đất trang 219, 220, 221 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
-
Chương 2. Ánh sáng
- Bài 10. Kính lúp. Bài tập thấu kính trang 50, 51, 52 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 5. Khúc xạ ánh sáng trang 25, 26, 27 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 6. Phản xạ toàn phần trang 30, 31, 32 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 7. Lăng kính trang 34, 35, 36 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 8. Thấu kính trang 40, 41, 42 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 9. Thực hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ trang 47, 48 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Chương 3. Điện
- Chương 4. Điện từ
- Chương 5. Năng lượng với cuộc sống
-
Chương 6. Kim loại. Sự khác nhau cơ bản giữa phi kim và kim loại
- Bài 18. Tính chất chung của kim loại trang 87, 88, 89 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 19. Dãy hoạt động hóa học trang 92, 93, 94 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 20. Tách kim loại và việc sử dụng hợp kim trang 95, 96, 97 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 21. Sự khác nhau cơ bản giữa phi kim và kim loại trang 100, 101, 102 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
-
Chương 7. Giới thiệu hợp chất hữu cơ. Hydrocarbon và nguồn nhiên liệu
- Bài 22. Giới thiệu về hợp chất hữu cơ trang 103, 104, 105 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 23. Alkane trang 107, 108, 109 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 24. Alkene trang 111, 112, 113 Khoa học tự nhiên 9 Chân trời sáng tạo
- Bài 25. Nguồn nhiên liệu trang 114, 115, 116 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Chương 8. Ethylic alcohol và Acetic acid
-
Chương 9. Lipid. Carbohydrate. Protein. Polymer
- Bài 28. Lipid trang 128, 129, 130 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 29. Carbohydrate glucose và saccharose trang 131, 132, 133 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 30. Tinh bột và cellulose trang 135, 136, 137 Khoa học tự nhiên Kết nối tri thức
- Bài 31. Protein trang 138, 139, 140 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 32. Polymer trang 141, 142, 143 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức