Chương 9. Lipid. Carbohydrate. Protein. Polymer - Vở thực hành Khoa học tự nhiên Lớp 9
Chương 9 của sách Khoa học tự nhiên lớp 9 (Kết nối tri thức) tập trung vào ba nhóm chất hữu cơ quan trọng đối với sự sống: Lipid (chất béo), Carbohydrate (gluxit hay đường bột), và Protein (chất đạm) . Chương này cũng giới thiệu khái niệm Polymer (chất đa phân) , một loại phân tử lớn được tạo thành từ nhiều đơn vị nhỏ hơn (monomer) lặp đi lặp lại.
Mục tiêu chính của chương:* Cung cấp kiến thức cơ bản về cấu trúc, tính chất và vai trò của lipid, carbohydrate, protein và polymer trong cơ thể sống và trong đời sống hàng ngày.
* Giúp học sinh hiểu được tầm quan trọng của các chất này đối với sức khỏe con người và sự phát triển của sinh vật.
* Phát triển tư duy phân tích, so sánh và tổng hợp thông tin khoa học.
* Hình thành ý thức về việc lựa chọn thực phẩm lành mạnh và sử dụng vật liệu polymer một cách hợp lý.
Chương 9 thường bao gồm các bài học sau:
* Bài 1: Lipid (Chất béo)
:
* Giới thiệu về lipid: khái niệm, phân loại (chất béo no, chất béo không no, phospholipid,...).
* Cấu trúc hóa học cơ bản của lipid: glycerol và axit béo.
* Tính chất vật lý và hóa học của lipid: độ tan, nhiệt độ nóng chảy, phản ứng xà phòng hóa.
* Vai trò của lipid trong cơ thể: dự trữ năng lượng, cấu tạo màng tế bào, bảo vệ cơ quan, vận chuyển vitamin.
* Ứng dụng của lipid trong đời sống: thực phẩm, mỹ phẩm, công nghiệp.
* Bài 2: Carbohydrate (Gluxit)
:
* Giới thiệu về carbohydrate: khái niệm, phân loại (monosaccharide, disaccharide, polysaccharide).
* Cấu trúc hóa học cơ bản của carbohydrate: glucose, fructose, sucrose, tinh bột, cellulose.
* Tính chất vật lý và hóa học của carbohydrate: độ ngọt, độ tan, phản ứng thủy phân.
* Vai trò của carbohydrate trong cơ thể: cung cấp năng lượng, cấu tạo tế bào, dự trữ năng lượng.
* Ứng dụng của carbohydrate trong đời sống: thực phẩm, công nghiệp, y học.
* Bài 3: Protein (Chất đạm)
:
* Giới thiệu về protein: khái niệm, cấu trúc (cấu trúc bậc 1, bậc 2, bậc 3, bậc 4).
* Cấu tạo từ amino acid.
* Tính chất của protein: hình dạng, độ hòa tan, khả năng biến tính.
* Vai trò của protein trong cơ thể: cấu tạo tế bào, xúc tác phản ứng (enzyme), vận chuyển chất, bảo vệ cơ thể (kháng thể), điều hòa hoạt động (hormone).
* Ứng dụng của protein trong đời sống: thực phẩm, dược phẩm, công nghiệp.
* Bài 4: Polymer (Chất đa phân)
:
* Giới thiệu về polymer: khái niệm, monomer, polymer.
* Phân loại polymer: polymer tự nhiên (tinh bột, cellulose, protein), polymer tổng hợp (PE, PVC, PP).
* Quá trình trùng hợp và trùng ngưng.
* Tính chất của polymer: độ bền, độ dẻo, khả năng chịu nhiệt.
* Ứng dụng của polymer trong đời sống: vật liệu xây dựng, đồ dùng gia đình, bao bì, y học.
* Vấn đề ô nhiễm môi trường do rác thải polymer và các giải pháp.
Khi học chương này, học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau:
* Nhận biết và phân loại
các loại lipid, carbohydrate, protein và polymer.
* Mô tả
cấu trúc và tính chất của các chất này.
* Giải thích
vai trò của các chất này trong cơ thể sống và trong đời sống hàng ngày.
* Phân tích và so sánh
sự khác biệt giữa các loại lipid, carbohydrate, protein và polymer.
* Vận dụng
kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn liên quan đến dinh dưỡng, sức khỏe và môi trường.
* Tìm kiếm, xử lý và trình bày
thông tin khoa học.
* Làm việc nhóm
để thực hiện các thí nghiệm và dự án học tập.
* Tư duy phản biện
về các vấn đề liên quan đến sử dụng và xử lý vật liệu polymer.
Một số khó khăn học sinh có thể gặp phải khi học chương này:
* Khái niệm trừu tượng
: Cấu trúc phân tử và các phản ứng hóa học có thể khó hình dung đối với học sinh.
* Nhiều thuật ngữ mới
: Chương này giới thiệu nhiều thuật ngữ khoa học mới, đòi hỏi học sinh phải ghi nhớ và hiểu rõ.
* Liên hệ thực tế
: Học sinh có thể gặp khó khăn trong việc liên hệ kiến thức lý thuyết với thực tế cuộc sống.
* Tính toán
: Một số bài tập có thể liên quan đến tính toán khối lượng phân tử hoặc tỉ lệ các chất.
* Vấn đề môi trường
: Hiểu rõ và đề xuất giải pháp cho vấn đề ô nhiễm do rác thải polymer đòi hỏi sự tìm tòi và tư duy sâu sắc.
Để học tập hiệu quả chương này, học sinh nên:
* Đọc kỹ sách giáo khoa và tài liệu tham khảo
: Chú ý các định nghĩa, sơ đồ và ví dụ minh họa.
* Tự tóm tắt kiến thức
: Sử dụng sơ đồ tư duy hoặc bảng biểu để hệ thống hóa kiến thức.
* Tìm kiếm thông tin trên internet và các nguồn khác
: Mở rộng kiến thức và hiểu rõ hơn về các ứng dụng thực tế của các chất.
* Thực hiện các thí nghiệm và bài tập
: Vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề cụ thể.
* Thảo luận với bạn bè và thầy cô
: Trao đổi kiến thức và giải đáp thắc mắc.
* Liên hệ kiến thức với thực tế
: Quan sát và tìm hiểu về các sản phẩm và hiện tượng xung quanh.
* Chú trọng việc học từ vựng
: Ghi nhớ và sử dụng chính xác các thuật ngữ khoa học.
* Chủ động đặt câu hỏi và tìm kiếm câu trả lời
: Không ngại hỏi khi có điều chưa hiểu rõ.
Chương 9 có mối liên hệ chặt chẽ với các chương khác trong chương trình Khoa học tự nhiên lớp 9, đặc biệt là:
* Chương về tế bào
: Kiến thức về lipid, carbohydrate và protein giúp hiểu rõ hơn về cấu tạo và chức năng của tế bào.
* Chương về di truyền
: Protein đóng vai trò quan trọng trong quá trình di truyền và biểu hiện tính trạng.
* Chương về năng lượng
: Lipid và carbohydrate là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể.
* Các chương về hóa học
: Kiến thức về cấu trúc phân tử và phản ứng hóa học là nền tảng để hiểu về tính chất của các chất hữu cơ.
Chương 9. Lipid. Carbohydrate. Protein. Polymer - Môn Khoa học tự nhiên Lớp 9
Các bài giải khác có thể bạn quan tâm
- Chương 1. Năng lượng cơ học
-
Chương 10. Khai thác tài nguyên từ vỏ Trái Đất
- Bài 33. Sơ lược về hóa học vỏ Trái Đất và khai thác tài nguyên từ vỏ Trái Đất trang 146, 147, 148 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 34. Khai thác đá vôi. Công nghiệp silicate trang 149, 150, 151 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 35. Khai thác nhiên liệu hóa thạch. Nguồn carbon. Chu trình carbon và sự ấm lên toàn cầu trang 153, 154, 155 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
-
Chương 11. Di truyền học Menđel. Cơ sở phân tử của hiện tượng di truyền
- Bài 36. Khái quát về di truyền học trang 159, 160, 161 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 37. Các quy luật di truyền của Mendel trang 162, 163, 164 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 38. Nucleic acid và gene trang 166, 167, 168 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 38. Nucleic acid và gene trang 166, 167, 168 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 39. Tái bản DNA và phiên mã tạo ra RNA trang 170, 171, 172 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 40. Dịch mã và mối quan hệ từ gene đến tính trạng trang 173, 174, 175 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 41. Đột biến gene trang 178, 179, 180 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
-
Chương 12. Di truyền nhiễm sắc thể
- Bài 42. Di truyền nhiễm sắc thể trang 181, 182, 183 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 43. Nguyên phân và giảm phân trang 186, 187, 188 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 44. Nhiễm sắc thể giới tính và cơ chế xác định giới tính trang 191, 192, 193 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 45. Di truyền liên kết trang 194, 195, 196 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 46. Đột biến nhiễm sắc thể trang 197, 198, 199 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Chương 13. Di truyền học với con người và đời sống
-
Chương 14. Tiến hóa
- Bài 49. Khái niệm tiến hóa và các hình thức chọn lọc trang 211, 212, 213 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 50. Cơ chế tiến hóa trang 214, 215, 216 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 51. Sự phát sinh và phát triển của sự sống trên Trái Đất trang 219, 220, 221 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
-
Chương 2. Ánh sáng
- Bài 10. Kính lúp. Bài tập thấu kính trang 50, 51, 52 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 5. Khúc xạ ánh sáng trang 25, 26, 27 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 6. Phản xạ toàn phần trang 30, 31, 32 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 7. Lăng kính trang 34, 35, 36 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 8. Thấu kính trang 40, 41, 42 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 9. Thực hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ trang 47, 48 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Chương 3. Điện
- Chương 4. Điện từ
- Chương 5. Năng lượng với cuộc sống
-
Chương 6. Kim loại. Sự khác nhau cơ bản giữa phi kim và kim loại
- Bài 18. Tính chất chung của kim loại trang 87, 88, 89 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 19. Dãy hoạt động hóa học trang 92, 93, 94 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 20. Tách kim loại và việc sử dụng hợp kim trang 95, 96, 97 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 21. Sự khác nhau cơ bản giữa phi kim và kim loại trang 100, 101, 102 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
-
Chương 7. Giới thiệu hợp chất hữu cơ. Hydrocarbon và nguồn nhiên liệu
- Bài 22. Giới thiệu về hợp chất hữu cơ trang 103, 104, 105 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 23. Alkane trang 107, 108, 109 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Bài 24. Alkene trang 111, 112, 113 Khoa học tự nhiên 9 Chân trời sáng tạo
- Bài 25. Nguồn nhiên liệu trang 114, 115, 116 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức
- Chương 8. Ethylic alcohol và Acetic acid