Văn mẫu Lớp 7 Cánh Diều

Cùng chuyên mục

Mục lục quan tâm

Bài 8. Nghị luận xã hội - Vở Thực Hành Ngữ Văn Lớp 7

Tổng quan Chương 8: Nghị luận xã hội (Ngữ văn 7, Cánh Diều)

1. Giới thiệu chương:

Chương 8 của sách Ngữ văn 7 (Cánh Diều) tập trung vào thể loại nghị luận xã hội, một thể loại văn bản quan trọng giúp học sinh phát triển tư duy phản biện, khả năng phân tích vấn đề và trình bày quan điểm cá nhân một cách logic, thuyết phục. Mục tiêu chính của chương là trang bị cho học sinh những kiến thức và kỹ năng cơ bản để nhận diện, phân tích và tạo lập văn bản nghị luận xã hội đơn giản về các vấn đề gần gũi trong cuộc sống. Chương này không chỉ giúp học sinh hoàn thành tốt các bài kiểm tra, bài viết trên lớp mà còn góp phần hình thành những công dân có trách nhiệm, biết suy nghĩ độc lập và đóng góp ý kiến xây dựng cho cộng đồng.

2. Các bài học chính:

Chương 8 thường bao gồm các bài học chính sau:

* Khái niệm và đặc điểm của văn nghị luận xã hội: Bài học này giới thiệu định nghĩa văn nghị luận xã hội, phân biệt nó với các thể loại văn bản khác như tự sự, miêu tả, biểu cảm. Học sinh sẽ được tìm hiểu về các yếu tố cơ bản của một bài văn nghị luận xã hội như luận điểm, luận cứ, luận chứng và vai trò của chúng trong việc thuyết phục người đọc.

* Các dạng đề nghị luận xã hội thường gặp: Bài học này giới thiệu các dạng đề nghị luận xã hội phổ biến ở bậc THCS, ví dụ như nghị luận về một tư tưởng đạo lí (lòng yêu thương, sự trung thực, tinh thần trách nhiệm), nghị luận về một hiện tượng đời sống (ô nhiễm môi trường, bạo lực học đường, văn hóa đọc). Học sinh sẽ được hướng dẫn cách xác định vấn đề nghị luận, phạm vi nghị luận và cách tìm kiếm, lựa chọn thông tin phù hợp.

* Xây dựng luận điểm, luận cứ và luận chứng: Đây là bài học trọng tâm của chương, hướng dẫn học sinh cách xây dựng một hệ thống luận điểm, luận cứ và luận chứng chặt chẽ, logic để bảo vệ quan điểm của mình. Học sinh sẽ được học cách đưa ra luận điểm rõ ràng, tìm kiếm luận cứ (dẫn chứng, số liệu, ví dụ) xác thực và sử dụng các phương pháp lập luận (giải thích, chứng minh, so sánh, đối chiếu) để làm sáng tỏ luận điểm.

* Bố cục của bài văn nghị luận xã hội: Bài học này trình bày bố cục chung của một bài văn nghị luận xã hội gồm mở bài, thân bài và kết bài. Học sinh sẽ được hướng dẫn cách viết mở bài thu hút, giới thiệu vấn đề; cách triển khai thân bài thành các đoạn văn nhỏ, mỗi đoạn tập trung vào một luận điểm; và cách viết kết bài tóm tắt lại vấn đề, khẳng định lại quan điểm và đưa ra lời khuyên, lời kêu gọi.

* Luyện tập viết các đoạn văn nghị luận xã hội: Bài học này cung cấp các bài tập thực hành viết các đoạn văn nghị luận xã hội ngắn về các chủ đề khác nhau. Mục tiêu là giúp học sinh rèn luyện kỹ năng viết câu, sử dụng từ ngữ chính xác, mạch lạc và biết cách liên kết các câu, các đoạn văn để tạo thành một văn bản hoàn chỉnh.

3. Kỹ năng phát triển:

Khi học chương này, học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau:

* Tư duy phản biện: Phân tích vấn đề, đánh giá thông tin, đưa ra ý kiến cá nhân.
* Lập luận: Xây dựng luận điểm, tìm kiếm luận cứ, sử dụng các phương pháp lập luận để bảo vệ quan điểm.
* Viết: Viết các đoạn văn, bài văn nghị luận xã hội mạch lạc, logic, thuyết phục.
* Nghiên cứu: Tìm kiếm, chọn lọc và sử dụng thông tin từ nhiều nguồn khác nhau.
* Giao tiếp: Trình bày ý kiến một cách rõ ràng, tự tin và tôn trọng ý kiến của người khác.

4. Khó khăn thường gặp:

Học sinh có thể gặp một số khó khăn sau khi học chương này:

* Xác định vấn đề nghị luận: Khó khăn trong việc nhận diện vấn đề cần nghị luận trong một đề bài cụ thể.
* Tìm kiếm và lựa chọn thông tin: Lúng túng trong việc tìm kiếm thông tin phù hợp và đánh giá độ tin cậy của thông tin.
* Xây dựng luận điểm: Khó khăn trong việc đưa ra luận điểm rõ ràng, chính xác và có tính thuyết phục.
* Tìm kiếm luận cứ: Thiếu dẫn chứng, ví dụ cụ thể để minh họa cho luận điểm.
* Sắp xếp ý tưởng: Lúng túng trong việc sắp xếp các ý tưởng một cách logic, mạch lạc.
* Diễn đạt: Khó khăn trong việc diễn đạt ý tưởng một cách rõ ràng, chính xác và sinh động.

5. Phương pháp tiếp cận:

Để học tốt chương này, học sinh nên áp dụng các phương pháp sau:

* Đọc kỹ lý thuyết: Nắm vững các khái niệm, đặc điểm của văn nghị luận xã hội và các yêu cầu của từng dạng đề.
* Phân tích các bài văn mẫu: Nghiên cứu các bài văn nghị luận xã hội mẫu để học hỏi cách xây dựng luận điểm, tìm kiếm luận cứ và sắp xếp ý tưởng.
* Thực hành viết thường xuyên: Viết các đoạn văn, bài văn nghị luận xã hội về các chủ đề khác nhau để rèn luyện kỹ năng.
* Trao đổi, thảo luận với bạn bè và thầy cô: Chia sẻ ý tưởng, nhận xét bài viết của nhau để học hỏi kinh nghiệm.
* Đọc sách báo, xem tin tức: Nâng cao hiểu biết về các vấn đề xã hội để có thêm kiến thức và ví dụ minh họa.

6. Liên kết kiến thức:

Chương 8 có mối liên hệ chặt chẽ với các chương khác trong chương trình Ngữ văn 7, đặc biệt là:

* Các chương về văn bản thông tin: Kiến thức về cách đọc hiểu, phân tích văn bản thông tin sẽ giúp học sinh tìm kiếm và lựa chọn thông tin hiệu quả cho bài văn nghị luận xã hội.
* Các chương về tiếng Việt: Kiến thức về từ vựng, ngữ pháp, các biện pháp tu từ sẽ giúp học sinh diễn đạt ý tưởng một cách chính xác, mạch lạc và sinh động.
* Các chương về văn học: Các tác phẩm văn học có thể cung cấp những dẫn chứng, ví dụ minh họa sinh động cho các luận điểm trong bài văn nghị luận xã hội.

Việc nắm vững kiến thức và kỹ năng của chương 8 sẽ là nền tảng vững chắc để học sinh tiếp tục học tập và nghiên cứu thể loại nghị luận xã hội ở các lớp cao hơn.