Chương 3. Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở tế bào - SGK Sinh Lớp 10 Kết nối tri thức
Chương 3: Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở tế bào là một chương trọng tâm trong chương trình Sinh học lớp 10. Chương trình này nhằm mục đích trang bị cho học sinh hiểu biết cơ bản về quá trình trao đổi chất, quá trình chuyển hóa năng lượng quan trọng diễn ra trong tế bào, cũng như mối liên hệ giữa các quá trình này với sự sống của tế bào và cơ thể sống. Mục tiêu chính của chương là giúp học sinh nắm vững các khái niệm cơ bản về các con đường chuyển hóa năng lượng chính như hô hấp tế bào và quang hợp (ở thực vật), hiểu được vai trò của enzyme trong các phản ứng sinh hóa, và nhận biết được tầm quan trọng của quá trình trao đổi chất trong duy trì sự sống.
Chương này thường bao gồm các bài học chính sau:
Trao đổi chất là gì? : Định nghĩa, đặc điểm và ý nghĩa của trao đổi chất đối với sự sống. Khái niệm về đồng hóa và dị hóa. Enzyme và vai trò của enzyme trong trao đổi chất : Cấu trúc, cơ chế hoạt động của enzyme, yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của enzyme. Hô hấp tế bào : Các giai đoạn hô hấp tế bào (đường phân, chu trình Krebs, chuỗi vận chuyển điện tử), năng lượng được tạo ra trong mỗi giai đoạn và tổng năng lượng thu được. Hiểu biết về quá trình lên men. Quang hợp (ở thực vật): Các giai đoạn quang hợp (phản ứng sáng và phản ứng tối), sản phẩm của quang hợp và vai trò của quang hợp trong chu trình sinh địa hóa. Mối quan hệ giữa hô hấp tế bào và quang hợp: Quan hệ bổ sung và cân bằng giữa hai quá trình này trong hệ sinh thái.Thông qua việc học chương này, học sinh sẽ phát triển được các kỹ năng sau:
Kỹ năng phân tích
: Phân tích các sơ đồ, mô hình minh họa quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng.
Kỹ năng tổng hợp
: Tổng hợp kiến thức về các quá trình sinh hóa phức tạp thành một bức tranh toàn cảnh.
Kỹ năng giải quyết vấn đề
: Giải quyết các bài tập tính toán năng lượng, phân tích các hiện tượng liên quan đến trao đổi chất.
Kỹ năng tư duy logic
: Xây dựng mối liên hệ giữa cấu trúc và chức năng của các phân tử sinh học trong quá trình trao đổi chất.
Kỹ năng trình bày
: Trình bày kiến thức một cách mạch lạc, khoa học thông qua các bài thuyết trình, báo cáo.
Một số khó khăn mà học sinh thường gặp phải khi học chương này bao gồm:
Khái niệm trừu tượng : Nhiều khái niệm trong chương này khá trừu tượng, đòi hỏi khả năng tư duy hình tượng và khả năng liên tưởng cao. Phản ứng sinh hóa phức tạp : Các phản ứng sinh hóa trong hô hấp tế bào và quang hợp khá phức tạp, khó nhớ và dễ nhầm lẫn. Thuật ngữ chuyên ngành : Chương này có nhiều thuật ngữ chuyên ngành, đòi hỏi học sinh phải ghi nhớ và hiểu rõ nghĩa của từng thuật ngữ. Khó khăn trong việc liên hệ thực tiễn : Áp dụng kiến thức lý thuyết vào giải quyết các vấn đề thực tiễn.Để học tập hiệu quả chương này, học sinh nên:
Học bài theo trình tự : Học các bài học theo đúng trình tự được sắp xếp trong sách giáo khoa để đảm bảo sự liên kết logic giữa các kiến thức. Sử dụng sơ đồ tư duy : Vẽ sơ đồ tư duy để tổng hợp và ghi nhớ các khái niệm, quá trình chính. Làm nhiều bài tập : Thực hành giải nhiều bài tập để củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng. Thảo luận nhóm : Thảo luận nhóm để chia sẻ kiến thức, giải đáp thắc mắc và hiểu sâu hơn nội dung bài học. Kết hợp hình ảnh và video : Sử dụng hình ảnh, video minh họa để dễ dàng hình dung và hiểu các quá trình phức tạp. Tìm hiểu thêm thông tin : Tìm kiếm thêm thông tin từ nhiều nguồn khác nhau như sách tham khảo, internetu2026 để mở rộng kiến thức.Kiến thức trong chương này có liên hệ mật thiết với các chương khác trong chương trình Sinh học lớp 10 và các lớp trên:
Chương 1 và 2 : Kiến thức về cấu tạo tế bào, thành phần hóa học của tế bào là nền tảng để hiểu được quá trình trao đổi chất diễn ra trong tế bào. Các chương về sinh thái học : Hiểu được vai trò của quang hợp và hô hấp tế bào trong chu trình sinh địa hóa, trong duy trì cân bằng sinh thái. * Sinh học lớp 11 và 12 : Kiến thức về trao đổi chất ở cấp độ tế bào là cơ sở để học về trao đổi chất ở cấp độ cơ thể, các hệ cơ quan. 40 Từ khóa:Trao đổi chất, chuyển hóa năng lượng, tế bào, đồng hóa, dị hóa, enzyme, xúc tác sinh học, hô hấp tế bào, đường phân, chu trình Krebs, chuỗi vận chuyển điện tử, ATP, NADH, FADH2, lên men, quang hợp, phản ứng sáng, phản ứng tối, diệp lục, sắc tố quang hợp, chu trình Calvin, glucôzơ, ôxy, cacbonic, năng lượng ánh sáng, năng lượng hóa học, chu trình sinh địa hóa, cân bằng sinh thái, chất nền, sản phẩm, hiệu suất, điều hòa enzyme, ức chế cạnh tranh, hoạt hóa enzyme, phản ứng thuận nghịch, phân giải, tổng hợp, sinh tổng hợp, phân tử hữu cơ, chất vô cơ.
Chương 3. Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở tế bào - Môn Sinh học Lớp 10
Các bài giải khác có thể bạn quan tâm
- Chương 1. Thành phần hóa học của tế bào
- Chương 2. Cấu trúc tế bào
- Chương 4. Chu kì tế bào, phân bào và công nghệ tế bào
-
Chương 5. Vi sinh vật và ứng dụng
- Trắc nghiệm Bài 22. Khái quát về vi sinh vật - Sinh 10 Chân trời sáng tạo
- Trắc nghiệm Bài 24. Quá trình tổng hợp và phân giải ở vi sinh vật - Sinh 10 Chân trời sáng tạo
- Trắc nghiệm Bài 25. Sinh trưởng và sinh sản ở vi sinh vật - Sinh 10 Chân trời sáng tạo
- Trắc nghiệm Bài 26. Công nghệ vi sinh vật - Sinh 10 Chân trời sáng tạo
- Trắc nghiệm Bài 27. Ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn - Sinh 10 Chân trời sáng tạo
- Chương 6. Virus và ứng dụng
- Phần mở đầu