Bài 4: Văn bản nghị luận - Vở thực hành Ngữ văn Lớp 6
Chương "Văn bản nghị luận" trong sách giáo khoa Cánh Diều lớp 6 đóng vai trò then chốt trong việc giới thiệu cho học sinh những khái niệm cơ bản về thể loại văn nghị luận. Chương này không chỉ cung cấp định nghĩa về văn nghị luận, mà còn trang bị cho học sinh những kiến thức và kỹ năng cần thiết để nhận biết, phân tích và bước đầu xây dựng một văn bản nghị luận đơn giản.
Mục tiêu chính của chương: Nhận diện: Giúp học sinh nhận diện được các đặc điểm cơ bản của văn bản nghị luận. Phân tích: Hướng dẫn học sinh phân tích cấu trúc và các yếu tố của một văn bản nghị luận. Thực hành: Tạo cơ hội cho học sinh thực hành viết văn nghị luận đơn giản về các vấn đề quen thuộc trong cuộc sống. Phát triển tư duy: Khuyến khích học sinh tư duy logic, lập luận chặt chẽ và trình bày ý kiến một cách thuyết phục.Chương "Văn bản nghị luận" thường bao gồm các bài học sau:
Bài 1: Khái niệm về văn bản nghị luận: Bài học này giới thiệu khái niệm cơ bản về văn bản nghị luận, mục đích của văn nghị luận (thuyết phục người đọc về một quan điểm, ý kiến nào đó), và phân biệt văn nghị luận với các thể loại văn khác như tự sự, miêu tả, biểu cảm. Các từ khóa quan trọng bao gồm: nghị luận, luận điểm, luận cứ, lập luận. Bài 2: Các yếu tố của văn bản nghị luận: Bài học tập trung vào việc phân tích các yếu tố cấu thành một văn bản nghị luận, bao gồm: Luận điểm: Ý kiến, quan điểm chính mà người viết muốn khẳng định. Luận cứ: Các lý lẽ, dẫn chứng, bằng chứng được sử dụng để chứng minh cho luận điểm. Lập luận: Cách thức sắp xếp và trình bày các luận cứ để làm sáng tỏ luận điểm. Từ khóa quan trọng: luận điểm, luận cứ, lập luận, bằng chứng, lý lẽ. Bài 3: Cấu trúc của văn bản nghị luận: Bài học này giới thiệu cấu trúc chung của một văn bản nghị luận, bao gồm: Mở bài: Giới thiệu vấn đề và nêu luận điểm. Thân bài: Trình bày các luận cứ và lập luận để chứng minh cho luận điểm. Kết bài: Khẳng định lại luận điểm và đưa ra kết luận. Từ khóa quan trọng: mở bài, thân bài, kết bài, giới thiệu vấn đề, khẳng định luận điểm. Bài 4: Thực hành viết văn nghị luận đơn giản: Bài học này cung cấp các bài tập thực hành viết văn nghị luận về các đề tài gần gũi với cuộc sống của học sinh, ví dụ như: "Có nên sử dụng điện thoại trong giờ học?", "Ưu điểm và nhược điểm của việc đọc sách", "Vì sao cần bảo vệ môi trường?". Bài 5: Văn mẫu nghị luận: Giới thiệu một số bài văn nghị luận mẫu để học sinh tham khảo, học hỏi về cách trình bày, lập luận và sử dụng ngôn ngữ.Thông qua việc học tập chương "Văn bản nghị luận", học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau:
Kỹ năng đọc hiểu:
Nắm bắt thông tin chính, phân tích cấu trúc và các yếu tố của văn bản nghị luận.
Kỹ năng tư duy phản biện:
Đánh giá tính hợp lý của các luận điểm, luận cứ và lập luận.
Kỹ năng viết:
Xây dựng văn bản nghị luận đơn giản, trình bày ý kiến một cách rõ ràng, mạch lạc và thuyết phục.
Kỹ năng giao tiếp:
Diễn đạt ý tưởng, bảo vệ quan điểm cá nhân trong các cuộc tranh luận, thảo luận.
Kỹ năng nghiên cứu:
Tìm kiếm thông tin, thu thập bằng chứng để hỗ trợ cho luận điểm.
Học sinh có thể gặp một số khó khăn sau trong quá trình học tập chương "Văn bản nghị luận":
Khó khăn trong việc phân biệt văn nghị luận với các thể loại văn khác: Học sinh có thể nhầm lẫn văn nghị luận với văn tự sự, miêu tả hoặc biểu cảm. Khó khăn trong việc xác định luận điểm: Học sinh có thể gặp khó khăn trong việc xác định ý kiến, quan điểm chính mà người viết muốn trình bày. Khó khăn trong việc tìm kiếm và lựa chọn luận cứ: Học sinh có thể không biết cách tìm kiếm thông tin, thu thập bằng chứng để chứng minh cho luận điểm. Khó khăn trong việc xây dựng lập luận: Học sinh có thể gặp khó khăn trong việc sắp xếp và trình bày các luận cứ một cách logic và thuyết phục. Khó khăn trong việc diễn đạt ý tưởng: Học sinh có thể gặp khó khăn trong việc sử dụng ngôn ngữ một cách chính xác, rõ ràng và mạch lạc.Để học tập hiệu quả chương "Văn bản nghị luận", học sinh nên áp dụng các phương pháp sau:
Đọc kỹ lý thuyết:
Nghiên cứu kỹ các khái niệm, định nghĩa và cấu trúc của văn bản nghị luận.
Phân tích ví dụ:
Phân tích các bài văn nghị luận mẫu để hiểu rõ cách vận dụng lý thuyết vào thực tế.
Thực hành viết thường xuyên:
Luyện tập viết văn nghị luận về các đề tài khác nhau để rèn luyện kỹ năng.
Tham gia thảo luận:
Trao đổi, tranh luận với bạn bè và thầy cô để hiểu sâu hơn về các vấn đề.
Sử dụng sơ đồ tư duy:
Sơ đồ tư duy có thể giúp học sinh hệ thống hóa kiến thức và xây dựng lập luận một cách logic.
Tìm kiếm sự giúp đỡ:
Khi gặp khó khăn, đừng ngần ngại hỏi thầy cô, bạn bè hoặc người thân để được giải đáp.
Kiến thức về văn bản nghị luận có mối liên hệ chặt chẽ với các chương khác trong chương trình Ngữ văn lớp 6, đặc biệt là:
Các thể loại văn học:
Hiểu rõ sự khác biệt giữa văn nghị luận và các thể loại văn học khác như truyện, thơ, kịch.
Ngữ pháp:
Sử dụng ngữ pháp chính xác để diễn đạt ý tưởng một cách rõ ràng và mạch lạc.
Từ vựng:
Sử dụng từ ngữ phong phú và chính xác để tăng tính thuyết phục cho văn bản nghị luận.
* Kỹ năng đọc hiểu:
Đọc hiểu các văn bản khác nhau để thu thập thông tin và làm phong phú thêm kiến thức nền.
Việc nắm vững kiến thức về văn bản nghị luận không chỉ giúp học sinh học tốt môn Ngữ văn, mà còn trang bị cho học sinh những kỹ năng tư duy và giao tiếp cần thiết trong cuộc sống.
Bài 4: Văn bản nghị luận - Môn Ngữ văn lớp 6
Các bài giải khác có thể bạn quan tâm
-
Bài 1: Truyện
- Dũng sĩ là người có lòng dũng cảm, chiến đấu diệt trừ cái ác, bảo vệ cuộc sống cộng đồng. Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về một dũng sĩ mà em gặp ngoài đời hoặc biết qua sách báo, truyện kể
- Em hãy viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ về việc Lê Lợi hoàn trả gươm thần trong truyện Sự tích Hồ Gươm
- Em hãy viết một đoạn văn ngắn nêu ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng trong truyền thuyết cùng tên của người Việt Nam
- Em hãy viết một đoạn văn ngắn nêu ý nghĩa của những chi tiết đặc biệt trong truyền thuyết Thánh Gióng
- Em hãy viết một đoạn văn trong đó Hồ Gươm tự kể sự tích của mình
- Hãy viết một đoạn văn kể chuyện Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt xông trận, giết giặc Ân
- Hãy viết một đoạn văn kể chuyện Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt xông trận, giết giặc Ân
- Hãy viết một đoạn văn ngắn có sử dụng thành ngữ thể hiện cảm nhận của em về lịch sử đất nước sau khi đọc các văn bản Thánh Gióng, Sự tích Hồ Gươm
- Qua truyện Thánh Gióng, em có suy nghĩ gì về tinh thần yêu nước của nhân dân ta khi đất nước có ngoại xâm
- Qua truyện Thánh Gióng, em có suy nghĩ gì về tinh thần yêu nước của nhân dân ta khi đất nước có ngoại xâm?
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Sự tích hồ gươm
- Viết đoạn văn khoảng 5 đến 7 câu lý giải việc Lê Lợi trả gươm thần cho Long Quân
- Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về nhân vật Lý Thông trong truyện cổ tích Thạch Sanh
- Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về nhân vật Thạch Sanh
- Viết đoạn văn ngắn từ 5 đến 7 câu nói về hình ảnh Thánh Gióng ra trận đánh giặc
- Viết một đoạn văn có sử dụng thành ngữ thể hiện cảm nhận của em về lịch sử đất nước sau khi đọc các văn bản Thánh Gióng, Sự tích Hồ Gươm
- Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về nhân vật Thạch Sanh
- Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về nhân vật Thánh Gióng
- Viết một đoạn văn ngắn kể lại chiến công bắn giết Đại Bàng của Thạch Sanh
- Viết một đoạn văn ngắn về chi tiết Rùa vàng đòi lại gươm
- Viết một đoạn văn phát biểu cảm nghĩ về truyện Sự tích Hồ Gươm
-
Bài 10: Văn bản thông tin
- Hãy nêu suy nghĩ của em về cầu thủ bóng đá mà em yêu thích nhất
- Hãy nghe hoặc hát bài Như có Bác trong ngày đại thắng và viết lại suy nghĩ, cảm xúc của em (trong khoảng 5 - 6 dòng) về bài hát
- Hãy nghe hoặc hát bài Như có Bác trong ngày đại thắng và viết lại suy nghĩ, cảm xúc của em (trong khoảng 5 - 6 dòng) về bài hát.
- Hãy trình bày về một phát minh khác mà em biết
- Hãy viết đoạn văn nêu những nguyên nhân giúp bóng đá Việt Nam chiến thắng
- Nêu cảm nhận của em về bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng
- Nêu những nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng
- Nêu những nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng.
- Nêu suy nghĩ của em về sự thành công của nền bóng đá Việt Nam ngày nay
- Qua văn bản Những phát minh “tình cờ và bất ngờ”, em hãy nêu cảm nhận về phát minh mà em thích nhất trong số những phát minh được nhắc đến
-
Bài 2: Thơ
- Viết bài văn cảm nhận về bài ca dao số 3
- Viết đoạn văn cảm nhận về bài ca dao số 1
- Viết đoạn văn cảm nhận về bài ca dao số 2
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh lời ru trong văn bản “À ơi tay mẹ
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh lời ru trong văn bản “À ơi tay mẹ”
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh người mẹ trong văn bản “Về thăm mẹ
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh người mẹ trong văn bản “Về thăm mẹ”
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh quê nhà của tác giả trong bài thơ “Về thăm mẹ
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh quê nhà của tác giả trong bài thơ “Về thăm mẹ”
- Viết đoạn văn cảm nhận về tình cảm gia đình trong văn bản “Về thăm mẹ
- Viết đoạn văn cảm nhận về tình cảm gia đình trong văn bản “Về thăm mẹ”
- Viết đoạn văn giới thiệu về bài thơ “‘À ơi tay mẹ
- Viết đoạn văn giới thiệu về bài thơ “‘À ơi tay mẹ”
- Viết một đoạn văn về tình cảm mẹ con qua văn bản “À ơi tay mẹ
- Viết một đoạn văn về tình cảm mẹ con qua văn bản “À ơi tay mẹ”
-
Bài 3: Kí
- Cảm nhận tình mẫu tử từ đoạn trích “Trong lòng mẹ” của Nguyên Hồng
- Dựa vào văn bản “Đồng Tháp Mười mùa nước nổi”, em hãy miêu tả quang cảnh Đồng Tháp Mười trong khoảng thời gian này
- Hãy giới thiệu về tác giả Hon-đa khi còn nhỏ qua văn bản “Thời thơ ấu của Hon-đa
- Hãy giới thiệu về tác giả Hon-đa khi còn nhỏ qua văn bản “Thời thơ ấu của Hon-đa”
- Từ văn bản “Đồng Tháp Mười mùa nước nổi” hãy cảm nhận về tình cảm mà tác giả dành cho miền đất này
- Viết đoạn văn cảm nhận về tình yêu thương mẹ của bé Hồng trong đoạn trích “Trong lòng mẹ
- Viết đoạn văn cảm nhận về tình yêu thương mẹ của bé Hồng trong đoạn trích “Trong lòng mẹ”
- Viết đoạn văn ngắn có sử dụng ít nhất 1 câu ghép và từ láy, gạch chân và chú thích cảm nhận về chú bé Hồng trong tác phẩm "Trong lòng mẹ
- Viết đoạn văn ngắn có sử dụng ít nhất 1 câu ghép và từ láy, gạch chân và chú thích cảm nhận về chú bé Hồng trong tác phẩm "Trong lòng mẹ"
- Viết đoạn văn từ 10 đến 15 câu làm rõ ý kiến: Đoạn trích “trong lòng mẹ” là bài ca thiêng liêng về tình mẫu tử bất diệt
- Viết một đoạn văn nêu cảm nhận của em về cậu bé Hon-đa trong văn bản
- Viết một đoạn văn nêu suy nghĩ của em về một sự việc ấn tượng nhất trong tuổi thơ của Hon-đa
-
Bài 5: Văn bản thông tin
- Viết đoạn văn liệt kê các mốc sự kiện được nhắc đến trong văn bản “Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn độc lập
- Viết đoạn văn liệt kê các mốc sự kiện được nhắc đến trong văn bản “Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn độc lập”
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của anh/chị về chiến dịch Giờ Trái Đất
- Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về tiết kiệm điện
- Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về bản Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh
- Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về chiến dịch Điện Biên Phủ 1953-1954
- Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về hiện tượng lãng phí điện
- Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về vấn đề: chiến tranh và hòa bình
-
Bài 6: Truyện
- Diễn tả lại tâm trạng của Dế Mèn (theo lời của Dế Mèn) sau khi chôn cất xong Dế Choắt
- Diễn tả suy nghĩ của em về nhân vật Dế Mèn trong văn bản “Bài học đường đời đầu tiên
- Diễn tả suy nghĩ của em về nhân vật Dế Mèn trong văn bản “Bài học đường đời đầu tiên"
- Đóng vai cá vàng kể lại câu chuyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng
- Đóng vai cá vàng kể lại câu chuyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”
- Đóng vai Dế Mèn và viết về bài học của Dế bằng một đoạn văn (từ 150 đến 200 chữ), trong đó sử dụng ít nhất hai câu mở rộng thành phần chính bằng cụm từ
- Kể lại một sự việc trong đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên bằng lời của một nhân vật do em tự chọn
- Miêu tả nơi Dế Mèn và Dế Choắt sinh sống theo trí tưởng tượng của em
- Phân tích nhân vật mụ vợ trong truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng
- Viết đoạn văn với câu chủ đề: "Cô bé bán diêm là một cô bé có hoàn cảnh thật đáng thương tâm
- Viết đoạn văn với câu chủ đề: "Cô bé bán diêm là một cô bé có hoàn cảnh thật đáng thương tâm"
- Viết một đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về cô bé bán diêm trong tác phẩm
- Viết một kết thúc khác cho câu chuyện Ông lão đánh cá và con cá vàng
-
Bài 7: Thơ
- Cảm nhận hai khổ thơ cuối bài "Lượm
- Cảm nhận hai khổ thơ cuối bài "Lượm"
- Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng
- Phát biểu cảm nghĩ của em về năm khổ thơ đầu bài Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ
- Trình bày suy nghĩ của em về tinh thần chiến đấu hy sinh của nhân vật Lượm trong bài thơ cùng tên của Tố Hữu
- Từ câu chuyện của gấu con trong Gấu con chân vòng kiềng, hãy nêu suy nghĩ của anh chị về vấn đề miệt thị ngoại hình
- Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về chú bé Lượm trong tác phẩm cùng tên
- Viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em về bài thơ Đêm nay bác không ngủ
-
Bài 8: Văn bản nghị luận
- Bên cạnh những lợi ích mà việc nuôi thú cưng đem lại, em hãy nêu những tác hại có thể xảy ra
- Hãy tưởng tượng cuộc nói chuyện của em với con vật nuôi trong nhà
- Kể lại một kỷ niệm với con vật nuôi mà em yêu
- Miêu tả con vật em yêu
- Qua văn bản “Tại sao nên có vật nuôi trong nhà” hãy nêu những lí do đáng để bạn đồng ý cho trẻ nuôi con vật trong nhà
- Viết đoạn văn nêu lợi ích của việc có động vật nuôi trong nhà
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của em về hiện tượng khan hiếm nước sạch
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của em về vai trò của nguồn nước sạch
- Viết đoạn văn tả một con vật nuôi trong nhà
- Viết đoạn văn trình bày về sự quan trọng của nước sạch đối với sức khỏe con người
-
Bài 9: Truyện
- Em hãy nêu cảm nhận của mình về nhân vật Nghi trong tác phẩm Điều không tính trước
- Em hãy nêu cảm nhận của mình về nhân vật Nghi trong tác phẩm Điều không tính trước.
- Nêu cảm nhận về nhân vật cô em gái (Kiều Phương) trong truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi
- Qua văn bản “Điều không tính trước”, hãy viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về sự bình tĩnh cần có trong cuộc sống
- Qua văn bản Bức tranh của em gái tôi, hãy miêu tả lại hình ảnh người em gái theo trí tưởng tượng của em
- Trình bày nghệ thuật đặc sắc truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi của nhà văn Tạ Duy Anh
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của em về chủ đề: Bảo vệ động vật hoang dã
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của em về yêu thương động vật
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của mình về vấn nạn bạo lực học đường
- Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về nhân vật Pa trong “Chích bông ơi
- Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về nhân vật Pa trong “Chích bông ơi!”
- Hướng dẫn chung
- Tổng hợp 50 bài văn kể lại một trải nghiệm về chuyến đi
-
Tổng hợp 50 bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng trong đời sống
- Nêu suy nghĩ về lòng tự hào đối với quê hương lớp 6
- Nêu suy nghĩ về trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong thế hệ trẻ lớp 6
- Nghị luận về chiến tranh lớp 6
- Nghị luận về hiện tượng vô cảm lớp 6
- Nghị luận về hiện tượng xả rác bừa bãi lớp 6
- Nghị luận về tác hại của mạng xã hội lớp 6
- Nghị luận về vấn đề an toàn giao thông lớp 6
- Suy nghĩ của em về hiện tượ ng ô nhiễm môi trường nước lớp 6
- Suy nghĩ của em về hiện tượng ô nhiễm không khí lớp 6
- Suy nghĩ của em về hiện tượng ô nhiễm môi trường biển lớp 6
- Suy nghĩ của em về tệ nạn buôn ma túy lớp 6
- Tình trạng ngắt bẻ cành lá, cây cối lớp 6
- Trình bày ý kiến về vấn đề không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông của một bộ phận học sinh lớp 6
- Viết bài văn trình bày ý kiến về đối xử công bằng với người khuyết tật lớp 6