Hướng dẫn chung - Vở thực hành Ngữ văn Lớp 6
Tổng Quan Chương: Văn Bản Tự Sự - Lớp 6 (Cánh Diều)
Chương này tập trung vào thể loại văn bản tự sự, một trong những thể loại quan trọng và phổ biến nhất trong chương trình Ngữ văn lớp 6. Mục tiêu chính của chương là giúp học sinh:
* Hiểu rõ khái niệm và đặc điểm của văn bản tự sự:
Nắm vững các yếu tố cơ bản như cốt truyện, nhân vật, bối cảnh, lời kể và vai trò của chúng trong việc xây dựng một câu chuyện hấp dẫn.
* Phân biệt các loại văn bản tự sự:
Nhận diện sự khác nhau giữa truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyện cười và các dạng truyện hiện đại.
* Rèn luyện kỹ năng đọc hiểu văn bản tự sự:
Phân tích được nội dung, ý nghĩa, thông điệp và giá trị nghệ thuật của truyện.
* Phát triển kỹ năng viết văn tự sự:
Xây dựng được một câu chuyện đơn giản, có cốt truyện rõ ràng, nhân vật sinh động và lời kể hấp dẫn.
* Bồi dưỡng tình yêu văn học và khả năng cảm thụ cái hay, cái đẹp trong cuộc sống.
Chương này thường bao gồm các bài học sau:
* Bài 1: Khái niệm về văn bản tự sự:
Giới thiệu định nghĩa, đặc điểm chung của văn bản tự sự, các yếu tố cấu thành (cốt truyện, nhân vật, bối cảnh, lời kể).
* Bài 2: Cốt truyện:
Phân tích cấu trúc của cốt truyện (mở đầu, diễn biến, cao trào, kết thúc), các loại cốt truyện (cốt truyện đơn giản, cốt truyện phức tạp).
* Bài 3: Nhân vật trong văn bản tự sự:
Tìm hiểu các loại nhân vật (nhân vật chính, nhân vật phụ, nhân vật phản diện), cách xây dựng nhân vật (ngoại hình, tính cách, hành động, lời nói).
* Bài 4: Bối cảnh trong văn bản tự sự:
Nhận diện vai trò của bối cảnh (thời gian, không gian) trong việc tạo nên không khí, tình huống và ý nghĩa của câu chuyện.
* Bài 5: Lời kể trong văn bản tự sự:
Phân biệt các ngôi kể (ngôi thứ nhất, ngôi thứ ba), tác dụng của việc lựa chọn ngôi kể.
* Bài 6: Luyện tập viết văn tự sự:
Thực hành viết các đoạn văn, bài văn tự sự ngắn, tập trung vào việc xây dựng cốt truyện, nhân vật và bối cảnh.
* Bài 7: Văn mẫu và phân tích:
Nghiên cứu, phân tích các văn bản tự sự mẫu để học hỏi cách viết và rút ra kinh nghiệm.
Học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau khi học xong chương này:
* Đọc hiểu:
Nắm bắt được nội dung, ý nghĩa, thông điệp của văn bản tự sự. Phân tích được các yếu tố cấu thành và vai trò của chúng.
* Viết:
Xây dựng được một câu chuyện có cốt truyện, nhân vật, bối cảnh rõ ràng. Sử dụng ngôn ngữ phù hợp để diễn tả ý tưởng và cảm xúc.
* Phân tích:
So sánh, đối chiếu các loại văn bản tự sự khác nhau. Đánh giá được giá trị nghệ thuật và nội dung của truyện.
* Sáng tạo:
Phát triển trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo thông qua việc viết truyện.
* Giao tiếp:
Chia sẻ, thảo luận về các văn bản tự sự đã đọc, viết.
Một số khó khăn học sinh có thể gặp phải khi học chương này:
* Khó khăn trong việc xác định các yếu tố của văn bản tự sự:
Nhầm lẫn giữa cốt truyện, nhân vật, bối cảnh.
* Khó khăn trong việc xây dựng cốt truyện:
Không biết bắt đầu từ đâu, làm thế nào để tạo ra sự hấp dẫn cho câu chuyện.
* Khó khăn trong việc miêu tả nhân vật:
Không biết cách sử dụng ngôn ngữ để làm cho nhân vật trở nên sinh động.
* Khó khăn trong việc lựa chọn ngôi kể:
Không biết ngôi kể nào phù hợp với câu chuyện của mình.
* Thiếu ý tưởng và sự sáng tạo:
Cảm thấy khó khăn trong việc nghĩ ra một câu chuyện độc đáo và hấp dẫn.
Để học tập hiệu quả chương này, học sinh nên:
* Đọc kỹ lý thuyết:
Nắm vững các khái niệm, định nghĩa, đặc điểm của văn bản tự sự.
* Đọc nhiều văn bản tự sự:
Làm quen với các loại truyện khác nhau, học hỏi cách viết của các tác giả.
* Phân tích các văn bản tự sự:
Tập phân tích các yếu tố cấu thành, tìm hiểu ý nghĩa và thông điệp của truyện.
* Thực hành viết thường xuyên:
Viết các đoạn văn, bài văn tự sự ngắn để rèn luyện kỹ năng.
* Trao đổi, thảo luận với bạn bè, thầy cô:
Chia sẻ ý tưởng, học hỏi kinh nghiệm và giải đáp thắc mắc.
* Tìm kiếm nguồn cảm hứng:
Đọc sách, xem phim, nghe nhạc, quan sát cuộc sống xung quanh để có thêm ý tưởng cho câu chuyện của mình.
Kiến thức về văn bản tự sự có liên hệ mật thiết với các chương khác trong chương trình Ngữ văn lớp 6, đặc biệt là:
* Chương về văn bản miêu tả:
Kỹ năng miêu tả nhân vật, bối cảnh sẽ giúp cho câu chuyện tự sự trở nên sinh động và hấp dẫn hơn.
* Chương về văn bản biểu cảm:
Biểu cảm, cảm xúc của nhân vật sẽ làm cho câu chuyện trở nên sâu sắc và ý nghĩa hơn.
* Chương về từ và câu:
Sử dụng từ ngữ chính xác, linh hoạt và đa dạng sẽ giúp cho câu chuyện trở nên mạch lạc và rõ ràng hơn.
* Các chương về các thể loại văn học khác (thơ, kịch):
Hiểu biết về các thể loại văn học khác sẽ giúp học sinh có cái nhìn toàn diện hơn về văn học và phát triển khả năng cảm thụ văn học.
* Văn bản tự sự
* Cốt truyện
* Nhân vật
* Bối cảnh
* Lời kể
* Ngôi kể
* Truyện cổ tích
* Truyện ngụ ngôn
* Truyện cười
* Miêu tả
* Biểu cảm
* Kỹ năng viết
* Kỹ năng đọc hiểu
* Phân tích văn bản
* Sáng tạo
* Văn mẫu
* Ôn tập lý thuyết về văn bản tự sự.
* Đọc lại các văn bản tự sự đã học.
* Làm các bài tập thực hành viết văn tự sự.
* Chuẩn bị cho bài kiểm tra/bài thi.
Hướng dẫn chung - Môn Ngữ văn lớp 6
Các bài giải khác có thể bạn quan tâm
-
Bài 1: Truyện
- Dũng sĩ là người có lòng dũng cảm, chiến đấu diệt trừ cái ác, bảo vệ cuộc sống cộng đồng. Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về một dũng sĩ mà em gặp ngoài đời hoặc biết qua sách báo, truyện kể
- Em hãy viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ về việc Lê Lợi hoàn trả gươm thần trong truyện Sự tích Hồ Gươm
- Em hãy viết một đoạn văn ngắn nêu ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng trong truyền thuyết cùng tên của người Việt Nam
- Em hãy viết một đoạn văn ngắn nêu ý nghĩa của những chi tiết đặc biệt trong truyền thuyết Thánh Gióng
- Em hãy viết một đoạn văn trong đó Hồ Gươm tự kể sự tích của mình
- Hãy viết một đoạn văn kể chuyện Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt xông trận, giết giặc Ân
- Hãy viết một đoạn văn kể chuyện Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt xông trận, giết giặc Ân
- Hãy viết một đoạn văn ngắn có sử dụng thành ngữ thể hiện cảm nhận của em về lịch sử đất nước sau khi đọc các văn bản Thánh Gióng, Sự tích Hồ Gươm
- Qua truyện Thánh Gióng, em có suy nghĩ gì về tinh thần yêu nước của nhân dân ta khi đất nước có ngoại xâm
- Qua truyện Thánh Gióng, em có suy nghĩ gì về tinh thần yêu nước của nhân dân ta khi đất nước có ngoại xâm?
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Sự tích hồ gươm
- Viết đoạn văn khoảng 5 đến 7 câu lý giải việc Lê Lợi trả gươm thần cho Long Quân
- Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về nhân vật Lý Thông trong truyện cổ tích Thạch Sanh
- Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về nhân vật Thạch Sanh
- Viết đoạn văn ngắn từ 5 đến 7 câu nói về hình ảnh Thánh Gióng ra trận đánh giặc
- Viết một đoạn văn có sử dụng thành ngữ thể hiện cảm nhận của em về lịch sử đất nước sau khi đọc các văn bản Thánh Gióng, Sự tích Hồ Gươm
- Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về nhân vật Thạch Sanh
- Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về nhân vật Thánh Gióng
- Viết một đoạn văn ngắn kể lại chiến công bắn giết Đại Bàng của Thạch Sanh
- Viết một đoạn văn ngắn về chi tiết Rùa vàng đòi lại gươm
- Viết một đoạn văn phát biểu cảm nghĩ về truyện Sự tích Hồ Gươm
-
Bài 10: Văn bản thông tin
- Hãy nêu suy nghĩ của em về cầu thủ bóng đá mà em yêu thích nhất
- Hãy nghe hoặc hát bài Như có Bác trong ngày đại thắng và viết lại suy nghĩ, cảm xúc của em (trong khoảng 5 - 6 dòng) về bài hát
- Hãy nghe hoặc hát bài Như có Bác trong ngày đại thắng và viết lại suy nghĩ, cảm xúc của em (trong khoảng 5 - 6 dòng) về bài hát.
- Hãy trình bày về một phát minh khác mà em biết
- Hãy viết đoạn văn nêu những nguyên nhân giúp bóng đá Việt Nam chiến thắng
- Nêu cảm nhận của em về bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng
- Nêu những nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng
- Nêu những nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng.
- Nêu suy nghĩ của em về sự thành công của nền bóng đá Việt Nam ngày nay
- Qua văn bản Những phát minh “tình cờ và bất ngờ”, em hãy nêu cảm nhận về phát minh mà em thích nhất trong số những phát minh được nhắc đến
-
Bài 2: Thơ
- Viết bài văn cảm nhận về bài ca dao số 3
- Viết đoạn văn cảm nhận về bài ca dao số 1
- Viết đoạn văn cảm nhận về bài ca dao số 2
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh lời ru trong văn bản “À ơi tay mẹ
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh lời ru trong văn bản “À ơi tay mẹ”
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh người mẹ trong văn bản “Về thăm mẹ
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh người mẹ trong văn bản “Về thăm mẹ”
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh quê nhà của tác giả trong bài thơ “Về thăm mẹ
- Viết đoạn văn cảm nhận về hình ảnh quê nhà của tác giả trong bài thơ “Về thăm mẹ”
- Viết đoạn văn cảm nhận về tình cảm gia đình trong văn bản “Về thăm mẹ
- Viết đoạn văn cảm nhận về tình cảm gia đình trong văn bản “Về thăm mẹ”
- Viết đoạn văn giới thiệu về bài thơ “‘À ơi tay mẹ
- Viết đoạn văn giới thiệu về bài thơ “‘À ơi tay mẹ”
- Viết một đoạn văn về tình cảm mẹ con qua văn bản “À ơi tay mẹ
- Viết một đoạn văn về tình cảm mẹ con qua văn bản “À ơi tay mẹ”
-
Bài 3: Kí
- Cảm nhận tình mẫu tử từ đoạn trích “Trong lòng mẹ” của Nguyên Hồng
- Dựa vào văn bản “Đồng Tháp Mười mùa nước nổi”, em hãy miêu tả quang cảnh Đồng Tháp Mười trong khoảng thời gian này
- Hãy giới thiệu về tác giả Hon-đa khi còn nhỏ qua văn bản “Thời thơ ấu của Hon-đa
- Hãy giới thiệu về tác giả Hon-đa khi còn nhỏ qua văn bản “Thời thơ ấu của Hon-đa”
- Từ văn bản “Đồng Tháp Mười mùa nước nổi” hãy cảm nhận về tình cảm mà tác giả dành cho miền đất này
- Viết đoạn văn cảm nhận về tình yêu thương mẹ của bé Hồng trong đoạn trích “Trong lòng mẹ
- Viết đoạn văn cảm nhận về tình yêu thương mẹ của bé Hồng trong đoạn trích “Trong lòng mẹ”
- Viết đoạn văn ngắn có sử dụng ít nhất 1 câu ghép và từ láy, gạch chân và chú thích cảm nhận về chú bé Hồng trong tác phẩm "Trong lòng mẹ
- Viết đoạn văn ngắn có sử dụng ít nhất 1 câu ghép và từ láy, gạch chân và chú thích cảm nhận về chú bé Hồng trong tác phẩm "Trong lòng mẹ"
- Viết đoạn văn từ 10 đến 15 câu làm rõ ý kiến: Đoạn trích “trong lòng mẹ” là bài ca thiêng liêng về tình mẫu tử bất diệt
- Viết một đoạn văn nêu cảm nhận của em về cậu bé Hon-đa trong văn bản
- Viết một đoạn văn nêu suy nghĩ của em về một sự việc ấn tượng nhất trong tuổi thơ của Hon-đa
-
Bài 4: Văn bản nghị luận
- Hãy viết một đoạn văn (khoảng 4 - 5 dòng) về hình tượng Thánh Gióng, trong đó có sử dụng thành ngữ "độc nhất vô nhị" ("có một không ai
- Hãy viết một đoạn văn (khoảng 4 - 5 dòng) về hình tượng Thánh Gióng, trong đó có sử dụng thành ngữ "độc nhất vô nhị" ("có một không ai")
- Qua hình tượng Thánh Gióng, em hãy viết bài văn nghị luận về tinh thần yêu nước của nhân dân ta (khoảng 200 tư
- Qua hình tượng Thánh Gióng, em hãy viết bài văn nghị luận về tinh thần yêu nước của nhân dân ta (khoảng 200 từ)
- Truyện “Gióng” của Lê Minh Hà cũng là một cách tiếp nhận và diễn giải truyền thuyết Thánh Gióng của dân gian. Anh (chị) hãy viết một bài văn nêu suy nghĩ của mình về tâm trạng của mẹ Gióng trong truyện “Gióng
- Truyện “Gióng” của Lê Minh Hà cũng là một cách tiếp nhận và diễn giải truyền thuyết Thánh Gióng của dân gian. Anh (chị) hãy viết một bài văn nêu suy nghĩ của mình về tâm trạng của mẹ Gióng trong truyện “Gióng”
- Từ văn bản Vẻ đẹp của một bài ca dao - Hoàng Tiến Tựu, em viết đoạn văn nêu cảm nhận về bài ca dao “Đứng bên ni đồng
- Từ văn bản Vẻ đẹp của một bài ca dao - Hoàng Tiến Tựu, em viết đoạn văn nêu cảm nhận về bài ca dao “Đứng bên ni đồng…”
- Viết đoạn văn giới thiệu về ca dao Việt Nam
- Viết đoạn văn giới thiệu về tác giả Nguyên Hồng
- Viết đoạn văn ngắn (5-7 câu) thể hiện cảm nghĩ của em về nhà văn Nguyên Hồng
- Viết một đoạn văn nêu ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng
-
Bài 5: Văn bản thông tin
- Viết đoạn văn liệt kê các mốc sự kiện được nhắc đến trong văn bản “Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn độc lập
- Viết đoạn văn liệt kê các mốc sự kiện được nhắc đến trong văn bản “Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn độc lập”
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của anh/chị về chiến dịch Giờ Trái Đất
- Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về tiết kiệm điện
- Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về bản Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh
- Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về chiến dịch Điện Biên Phủ 1953-1954
- Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về hiện tượng lãng phí điện
- Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về vấn đề: chiến tranh và hòa bình
-
Bài 6: Truyện
- Diễn tả lại tâm trạng của Dế Mèn (theo lời của Dế Mèn) sau khi chôn cất xong Dế Choắt
- Diễn tả suy nghĩ của em về nhân vật Dế Mèn trong văn bản “Bài học đường đời đầu tiên
- Diễn tả suy nghĩ của em về nhân vật Dế Mèn trong văn bản “Bài học đường đời đầu tiên"
- Đóng vai cá vàng kể lại câu chuyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng
- Đóng vai cá vàng kể lại câu chuyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”
- Đóng vai Dế Mèn và viết về bài học của Dế bằng một đoạn văn (từ 150 đến 200 chữ), trong đó sử dụng ít nhất hai câu mở rộng thành phần chính bằng cụm từ
- Kể lại một sự việc trong đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên bằng lời của một nhân vật do em tự chọn
- Miêu tả nơi Dế Mèn và Dế Choắt sinh sống theo trí tưởng tượng của em
- Phân tích nhân vật mụ vợ trong truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng
- Viết đoạn văn với câu chủ đề: "Cô bé bán diêm là một cô bé có hoàn cảnh thật đáng thương tâm
- Viết đoạn văn với câu chủ đề: "Cô bé bán diêm là một cô bé có hoàn cảnh thật đáng thương tâm"
- Viết một đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về cô bé bán diêm trong tác phẩm
- Viết một kết thúc khác cho câu chuyện Ông lão đánh cá và con cá vàng
-
Bài 7: Thơ
- Cảm nhận hai khổ thơ cuối bài "Lượm
- Cảm nhận hai khổ thơ cuối bài "Lượm"
- Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng
- Phát biểu cảm nghĩ của em về năm khổ thơ đầu bài Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ
- Trình bày suy nghĩ của em về tinh thần chiến đấu hy sinh của nhân vật Lượm trong bài thơ cùng tên của Tố Hữu
- Từ câu chuyện của gấu con trong Gấu con chân vòng kiềng, hãy nêu suy nghĩ của anh chị về vấn đề miệt thị ngoại hình
- Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về chú bé Lượm trong tác phẩm cùng tên
- Viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em về bài thơ Đêm nay bác không ngủ
-
Bài 8: Văn bản nghị luận
- Bên cạnh những lợi ích mà việc nuôi thú cưng đem lại, em hãy nêu những tác hại có thể xảy ra
- Hãy tưởng tượng cuộc nói chuyện của em với con vật nuôi trong nhà
- Kể lại một kỷ niệm với con vật nuôi mà em yêu
- Miêu tả con vật em yêu
- Qua văn bản “Tại sao nên có vật nuôi trong nhà” hãy nêu những lí do đáng để bạn đồng ý cho trẻ nuôi con vật trong nhà
- Viết đoạn văn nêu lợi ích của việc có động vật nuôi trong nhà
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của em về hiện tượng khan hiếm nước sạch
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của em về vai trò của nguồn nước sạch
- Viết đoạn văn tả một con vật nuôi trong nhà
- Viết đoạn văn trình bày về sự quan trọng của nước sạch đối với sức khỏe con người
-
Bài 9: Truyện
- Em hãy nêu cảm nhận của mình về nhân vật Nghi trong tác phẩm Điều không tính trước
- Em hãy nêu cảm nhận của mình về nhân vật Nghi trong tác phẩm Điều không tính trước.
- Nêu cảm nhận về nhân vật cô em gái (Kiều Phương) trong truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi
- Qua văn bản “Điều không tính trước”, hãy viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về sự bình tĩnh cần có trong cuộc sống
- Qua văn bản Bức tranh của em gái tôi, hãy miêu tả lại hình ảnh người em gái theo trí tưởng tượng của em
- Trình bày nghệ thuật đặc sắc truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi của nhà văn Tạ Duy Anh
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của em về chủ đề: Bảo vệ động vật hoang dã
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của em về yêu thương động vật
- Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của mình về vấn nạn bạo lực học đường
- Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về nhân vật Pa trong “Chích bông ơi
- Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về nhân vật Pa trong “Chích bông ơi!”
- Tổng hợp 50 bài văn kể lại một trải nghiệm về chuyến đi
-
Tổng hợp 50 bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng trong đời sống
- Nêu suy nghĩ về lòng tự hào đối với quê hương lớp 6
- Nêu suy nghĩ về trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong thế hệ trẻ lớp 6
- Nghị luận về chiến tranh lớp 6
- Nghị luận về hiện tượng vô cảm lớp 6
- Nghị luận về hiện tượng xả rác bừa bãi lớp 6
- Nghị luận về tác hại của mạng xã hội lớp 6
- Nghị luận về vấn đề an toàn giao thông lớp 6
- Suy nghĩ của em về hiện tượ ng ô nhiễm môi trường nước lớp 6
- Suy nghĩ của em về hiện tượng ô nhiễm không khí lớp 6
- Suy nghĩ của em về hiện tượng ô nhiễm môi trường biển lớp 6
- Suy nghĩ của em về tệ nạn buôn ma túy lớp 6
- Tình trạng ngắt bẻ cành lá, cây cối lớp 6
- Trình bày ý kiến về vấn đề không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông của một bộ phận học sinh lớp 6
- Viết bài văn trình bày ý kiến về đối xử công bằng với người khuyết tật lớp 6