Chương 6. Hợp chất carbonyl - carboxylic acid - SGK Hóa học Lớp 11 chân trời sáng tạo
Chương 6, "Hợp chất carbonyl - Carboxylic acid," là một chương quan trọng trong chương trình Hóa học hữu cơ. Chương này tập trung vào việc nghiên cứu hai loại hợp chất hữu cơ quan trọng: aldehyde , ketone (nhóm carbonyl) và carboxylic acid . Nội dung chương cung cấp kiến thức nền tảng về cấu trúc, danh pháp, tính chất vật lý, tính chất hóa học và ứng dụng của các hợp chất này.
Mục tiêu chính: Hiểu rõ cấu trúc và liên kết trong các hợp chất carbonyl và carboxylic acid. Nắm vững cách gọi tên (danh pháp) các hợp chất carbonyl và carboxylic acid theo IUPAC. Nghiên cứu tính chất vật lý (điểm sôi, độ tan) và giải thích sự khác biệt giữa chúng. Tìm hiểu các phản ứng hóa học đặc trưng của aldehyde, ketone và carboxylic acid, bao gồm phản ứng cộng nucleophile, phản ứng oxi hóa-khử, phản ứng tạo este, phản ứng thế electrophin vào vòng benzene (đối với carboxylic acid). Vận dụng kiến thức để giải quyết các bài tập và vấn đề liên quan đến nhận biết, tổng hợp và ứng dụng của các hợp chất này trong thực tế.Chương 6 thường được chia thành các bài học chính sau:
Bài 1: Mở đầu về Hợp chất carbonyl . Bài này giới thiệu về nhóm carbonyl (C=O), cấu trúc electron, sự phân cực và ảnh hưởng của nhóm này đến tính chất của các hợp chất hữu cơ. Giới thiệu chung về aldehyde và ketone, cách phân loại và danh pháp.
Bài 2: Tính chất vật lý và hóa học của Aldehyde và Ketone . Bài này tập trung vào các tính chất vật lý như nhiệt độ sôi, độ tan trong nước và sự khác biệt giữa aldehyde và ketone. Nghiên cứu các phản ứng đặc trưng như phản ứng cộng nucleophile (với HCN, alcohol, ...), phản ứng oxi hóa (với thuốc thử Tollens, Fehling), và phản ứng cộng vào liên kết đôi C=O.Bài 3: Carboxylic acid: Cấu trúc, danh pháp và tính chất vật lý . Bài này giới thiệu về nhóm carboxyl (-COOH), cấu trúc, và danh pháp của carboxylic acid. Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến nhiệt độ sôi và độ tan của carboxylic acid.
Bài 4: Tính chất hóa học của Carboxylic acid . Bài này tập trung vào các phản ứng đặc trưng của carboxylic acid, bao gồm tính acid (phản ứng với base, kim loại), phản ứng tạo este (esterification), phản ứng thế electrophin vào vòng benzene (đối với acid thơm).Bài 5: Ứng dụng của Hợp chất carbonyl và Carboxylic acid . Bài này đề cập đến các ứng dụng quan trọng của aldehyde, ketone và carboxylic acid trong công nghiệp, đời sống, và y học. Ví dụ, ứng dụng của formaldehyde, acetone, acid acetic, acid citric, u2026
Thông qua việc học chương này, học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau:
Kỹ năng nhận biết và phân tích cấu trúc: Khả năng xác định nhóm chức carbonyl, carboxyl và dự đoán tính chất dựa trên cấu trúc. Kỹ năng viết và gọi tên hợp chất: Sử dụng thành thạo danh pháp IUPAC để gọi tên các aldehyde, ketone và carboxylic acid. Kỹ năng dự đoán và giải thích phản ứng: Khả năng dự đoán sản phẩm và giải thích cơ chế của các phản ứng hóa học đặc trưng. Kỹ năng giải quyết vấn đề: Vận dụng kiến thức để giải quyết các bài tập liên quan đến tổng hợp, nhận biết, và ứng dụng của các hợp chất. Kỹ năng tư duy logic và phân tích: Khả năng so sánh, đối chiếu, và rút ra kết luận dựa trên các tính chất khác nhau của các hợp chất.Học sinh có thể gặp một số khó khăn khi học chương này:
Khó khăn trong việc ghi nhớ các phản ứng hóa học:
Có nhiều phản ứng khác nhau, và việc ghi nhớ điều kiện, sản phẩm, và cơ chế phản ứng có thể là một thách thức.
Khó khăn trong việc phân biệt các loại phản ứng:
Ví dụ, phân biệt giữa phản ứng cộng nucleophile và phản ứng thế electrophin.
Khó khăn trong việc áp dụng kiến thức vào giải bài tập:
Đặc biệt là các bài tập liên quan đến tổng hợp hữu cơ hoặc giải thích cơ chế phản ứng.
Khó khăn trong việc liên hệ kiến thức với thực tế:
Việc hiểu được ứng dụng của các hợp chất này trong đời sống có thể cần sự hỗ trợ thêm.
Để học hiệu quả chương này, học sinh nên:
Học lý thuyết một cách có hệ thống:
Đọc kỹ sách giáo khoa, ghi chép cẩn thận, và tạo sơ đồ tư duy để tóm tắt kiến thức.
Thực hành giải bài tập thường xuyên:
Giải các bài tập từ dễ đến khó, tập trung vào việc hiểu bản chất của vấn đề.
Làm thí nghiệm (nếu có thể):
Quan sát các phản ứng hóa học trong thực tế sẽ giúp hiểu sâu hơn về tính chất của các chất.
Học theo nhóm:
Thảo luận với bạn bè, trao đổi kiến thức, và giúp đỡ lẫn nhau.
Tìm kiếm sự giúp đỡ:
Nếu gặp khó khăn, hãy hỏi giáo viên hoặc bạn bè để được giải đáp.
Ứng dụng kiến thức vào thực tế:
Tìm hiểu về ứng dụng của các hợp chất carbonyl và carboxylic acid trong đời sống để tăng thêm hứng thú học tập.
Chương 6 có liên kết chặt chẽ với các chương khác trong chương trình Hóa học hữu cơ:
Chương 5: Hydrocarbon:
Cung cấp kiến thức về cấu trúc và liên kết, là nền tảng để hiểu về cấu trúc của các hợp chất carbonyl và carboxylic acid.
Chương 7: Alcohol, Ether và Phenol:
Cung cấp kiến thức về các nhóm chức có liên quan đến aldehyde, ketone và carboxylic acid (ví dụ, phản ứng tạo este).
Chương 8: Amin và Amino acid:
Kiến thức về carboxylic acid là nền tảng để hiểu về amino acid.
* Các chương sau:
Kiến thức về aldehyde, ketone và carboxylic acid được sử dụng trong việc học các chương về các hợp chất hữu cơ khác.
Chương 6. Hợp chất carbonyl - carboxylic acid - Môn Hóa học Lớp 11
Các bài giải khác có thể bạn quan tâm
- Chương 1. Cân bằng hóa học
-
Chương 2. Nitrogen và sulfur
- Bài 4. Đơn chất nitrogen trang 14, 15, 16 SBT Hóa 11 Cánh diều
- Bài 5. Một số hợp chất quan trọng của nitrogen trang 17, 18, 19, 20 SBT Hóa 11 Cánh diều
- Bài 6. Sulfur và sulfur dioxide trang 20, 21, 22 SBT Hóa 11 Cánh diều
- Bài 7. Sulfuric acid và muối sulfate trang 22, 23, 24, 25 SBT Hóa 11 Cánh diều
-
Chương 3. Đại cương về hóa học hữu cơ
- Bài 10. Công thức phân tử hợp chất hữu cơ trang 32,33, 34 SBT Hóa 11 Cánh diều 33, 34 SBT Hóa 11 Cánh diều
- Bài 11. Cấu tạo hóa học của hợp chất hữu cơ trang 34, 35, 36 SBT Hóa 11 Cánh diều
- Bài 8. Hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ trang 26, 27, 28 SBT Hóa 11 Cánh diều
- Bài 9. Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ trang 28, 29, 30, 31, 32 SBT Hóa 11 Cánh diều
- Chương 4. Hydrocarbon
- Chương 5. Dẫn xuất halogen - alcohol - phenol