Chuyên đề học tập Văn Lớp 11 Cánh diều

Cùng chuyên mục

Mục lục quan tâm

Chuyên đề 2: Tìm hiểu ngôn ngữ trong đời sống xã hội hiện đại - Văn mẫu Lớp 11 Chân trời sáng tạo

Chương trình "Chuyên đề 2: Tìm hiểu ngôn ngữ trong đời sống xã hội hiện đại" dành cho học sinh lớp 11 nhằm trang bị cho các em những kiến thức cơ bản về vai trò, chức năng của ngôn ngữ trong xã hội hiện đại. Chương trình không chỉ dừng lại ở việc lý thuyết hóa mà còn hướng tới việc giúp học sinh nhận thức được sự đa dạng, phong phú và cả những mặt trái của ngôn ngữ trong đời sống. Mục tiêu chính của chương trình là giúp học sinh:

Hiểu được bản chất xã hội của ngôn ngữ và mối quan hệ mật thiết giữa ngôn ngữ với xã hội. Nhận biết sự đa dạng về ngôn ngữ, các phương thức giao tiếp và ảnh hưởng của chúng đến đời sống xã hội. Phân tích, đánh giá được vai trò tích cực và tiêu cực của ngôn ngữ trong các hoạt động xã hội. Rèn luyện kỹ năng sử dụng ngôn ngữ hiệu quả, chuẩn mực và có trách nhiệm trong giao tiếp. Phát triển ý thức bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt.
Chương trình thường bao gồm các bài học chính sau (có thể có sự thay đổi nhỏ tùy theo sách giáo khoa):

Bài 1: Ngôn ngữ và xã hội: Khái niệm, mối quan hệ tương tác. Bài học sẽ làm rõ khái niệm ngôn ngữ, phân tích vai trò của ngôn ngữ trong việc hình thành và phát triển xã hội, cũng như sự phản ánh của xã hội trong ngôn ngữ.
Bài 2: Sự đa dạng của ngôn ngữ trong xã hội hiện đại: Ngôn ngữ chuẩn, phương ngữ, biệt ngữ, tiếng lóng. Bài học sẽ phân tích các dạng thức ngôn ngữ khác nhau, chỉ ra đặc điểm, phạm vi sử dụng và ảnh hưởng của từng loại.
Bài 3: Ngôn ngữ trong truyền thông đại chúng: Vai trò và tác động. Bài học sẽ phân tích vai trò của ngôn ngữ trong các phương tiện truyền thông hiện đại, cũng như những ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của nó.
Bài 4: Ngôn ngữ và văn hóa: Sự tương tác và ảnh hưởng. Bài học làm rõ mối quan hệ mật thiết giữa ngôn ngữ và văn hóa, cách ngôn ngữ phản ánh và bảo tồn văn hóa dân tộc.
Bài 5: Một số vấn đề về ngôn ngữ trong xã hội hiện đại: ô nhiễm ngôn ngữ, sử dụng ngôn ngữ thiếu chuẩn mực. Bài học sẽ phân tích các hiện tượng tiêu cực trong sử dụng ngôn ngữ và đề xuất giải pháp khắc phục.
Bài 6: Bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt. Bài học sẽ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt và đề ra các biện pháp cụ thể.

Thông qua chương trình này, học sinh sẽ được phát triển các kỹ năng sau:

Kỹ năng đọc hiểu: Phân tích, tổng hợp thông tin từ các văn bản, bài viết liên quan đến ngôn ngữ và xã hội.
Kỹ năng phân tích: Phân tích các hiện tượng ngôn ngữ trong đời sống xã hội, nhận biết được những mặt tích cực và tiêu cực.
Kỹ năng lập luận: Trình bày quan điểm, lập luận về các vấn đề liên quan đến ngôn ngữ và xã hội một cách logic, thuyết phục.
Kỹ năng giao tiếp: Sử dụng ngôn ngữ chính xác, hiệu quả và phù hợp trong các tình huống giao tiếp khác nhau.
Kỹ năng nghiên cứu: Tìm kiếm, thu thập và xử lý thông tin từ nhiều nguồn khác nhau.

Học sinh có thể gặp một số khó khăn sau:

Khó khăn trong việc phân biệt các khái niệm ngôn ngữ học như ngôn ngữ chuẩn, phương ngữ, biệt ngữ, tiếng lóng. Khó khăn trong việc phân tích, đánh giá tác động của ngôn ngữ trong các tình huống cụ thể. Khó khăn trong việc vận dụng kiến thức lý thuyết vào thực tiễn giao tiếp. Khó khăn trong việc tìm kiếm và xử lý thông tin từ nhiều nguồn khác nhau.

Để học tập hiệu quả, học sinh nên:

Đọc kỹ bài học: Tập trung hiểu rõ các khái niệm, lý thuyết cơ bản. Kết hợp lý thuyết với thực tiễn: Áp dụng kiến thức vào việc phân tích các hiện tượng ngôn ngữ trong đời sống xung quanh. Thảo luận nhóm: Trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức với bạn bè. Tìm kiếm thông tin bổ sung: Tham khảo thêm các nguồn tài liệu khác nhau để mở rộng kiến thức. * Thực hành thường xuyên: Luôn rèn luyện kỹ năng sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày.

Chương này có mối liên hệ chặt chẽ với các chương khác trong môn Ngữ văn lớp 11, đặc biệt là các chương về văn học, giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về mối quan hệ giữa ngôn ngữ, văn học và đời sống xã hội. Việc hiểu rõ về ngôn ngữ và cách sử dụng ngôn ngữ chuẩn mực sẽ hỗ trợ rất nhiều cho việc đọc hiểu và phân tích tác phẩm văn học. Ngoài ra, chương này còn liên hệ với các môn học khác như xã hội học, truyền thông, giúp học sinh có cái nhìn tổng quan hơn về vai trò của ngôn ngữ trong xã hội hiện đại.

1. Ngôn ngữ
2. Xã hội
3. Giao tiếp
4. Truyền thông
5. Văn hóa
6. Ngôn ngữ chuẩn
7. Phương ngữ
8. Biệt ngữ
9. Tiếng lóng
10. Ô nhiễm ngôn ngữ
11. Sử dụng ngôn ngữ
12. Tiếng Việt
13. Bảo vệ tiếng Việt
14. Đa dạng ngôn ngữ
15. Ngôn ngữ đại chúng
16. Tác động ngôn ngữ
17. Quan hệ ngôn ngữ - xã hội
18. Phát triển ngôn ngữ
19. Hiện tượng ngôn ngữ
20. Sử dụng ngôn ngữ hiệu quả
21. Giao tiếp phi ngôn ngữ
22. Ngôn ngữ hình ảnh
23. Ngôn ngữ mạng xã hội
24. Ngôn ngữ quảng cáo
25. Tính đa nghĩa ngôn ngữ
26. Sự biến đổi ngôn ngữ
27. Ngôn ngữ chính trị
28. Ngôn ngữ pháp luật
29. Ngôn ngữ học
30. Xã hội học ngôn ngữ
31. Tâm lý ngôn ngữ
32. Văn hóa ngôn ngữ
33. Hệ thống ngôn ngữ
34. Chuẩn mực ngôn ngữ
35. Tính lịch sự ngôn ngữ
36. Hiện tượng vay mượn ngôn ngữ
37. Sự lan truyền ngôn ngữ
38. Ảnh hưởng toàn cầu hóa đến ngôn ngữ
39. Công nghệ và ngôn ngữ
40. Thực trạng ngôn ngữ hiện đại