Trong môn Toán ở trường THPT, bất đẳng thức ngày càng được quan tâm đúng mức và tỏ ra có sức hấp dẫn mạnh mẽ nhờ vẽ đẹp và tính độc đáo của phương pháp và kỹ thuật giải chúng cũng như yêu cầu cao về tư duy cho người giải. Bất đẳng thức là một trong những dạng toán hay và khó đối với học sinh trong quá trình học tập cũng như trong các kỳ thi, trước hết là kỳ thi đại học mà hầu hết học sinh THPT đều phải vượt qua. Ngoài ra bất đẳng thức cũng là một dạng thường gặp trong các kỳ thi học sinh giỏi toán ở các cấp tỉnh, Quốc gia, Olympic khu vực và Olympic quốc tế. Các bài toán bất đẳng thức không những rèn luyện tư duy sáng tạo, trí thông minh mà còn đem lại say mê và yêu thích môn Toán của người học. Trong đề tài nghiên cứu khoa học này, tập thể lớp 10 Toán trường THPT Chuyên Quảng Bình xin trình bày một số vấn đề về bất đẳng thức, một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức. Đề tài gồm các bài viết của các nhóm tác giả được trình bày dưới dạng các chuyên đề.
[ads]
1. Bất đẳng thức AM – GM và ứng dụng
2. Bất đẳng thức Minkowski và ứng dụng
3. Bất đẳng thức Holder và ứng dụng
4. Bất đẳng thức Cauchy – Schwarz
5. Bất đẳng thức Chebyshev
6. Bất đẳng thức Muirhead
7. Phương pháp PQR
8. Phương pháp phân tích tổng bình phương S.O.S
9. Sử dụng phương pháp S.O.S trong chứng minh bất đẳng thức
10. Phương pháp dồn biến
11. Sử dụng tiếp tuyến trong việc chứng minh bất đẳng thức
12. Phương pháp nhân tử Lagrange
[Các chuyên đề môn toán 10] 12 phương pháp chứng minh bất đẳng thức – Lớp 10 chuyên Toán Quảng Bình (2012 – 2015)
Bài học này giới thiệu 12 phương pháp chứng minh bất đẳng thức, một chủ đề quan trọng trong chương trình Toán lớp 10, đặc biệt là cho học sinh chuyên toán. Mục tiêu chính là trang bị cho học sinh các kỹ năng cần thiết để giải quyết các bài toán chứng minh bất đẳng thức một cách hiệu quả, hệ thống và linh hoạt. Bài học sẽ tập trung vào việc phân tích, áp dụng và minh họa từng phương pháp thông qua các ví dụ cụ thể.
2. Kiến thức và kỹ năngSau khi hoàn thành bài học, học sinh sẽ có khả năng:
Hiểu rõ: Các khái niệm cơ bản về bất đẳng thức. Áp dụng: 12 phương pháp chứng minh bất đẳng thức khác nhau vào các bài toán. Phân tích: Nhận diện phương pháp phù hợp cho từng bài toán. Vận dụng: Sử dụng các phương pháp để chứng minh bất đẳng thức trong các bài tập. Giải quyết vấn đề: Phát triển tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề liên quan đến bất đẳng thức. 3. Phương pháp tiếp cậnBài học được thiết kế theo phương pháp hướng dẫn và minh họa. Mỗi phương pháp sẽ được trình bày rõ ràng với các bước cụ thể, kèm theo ví dụ minh họa, phân tích chi tiết và bài tập vận dụng. Học sinh sẽ được khuyến khích tham gia thảo luận, đặt câu hỏi và cùng nhau tìm ra giải pháp.
Phân tích:
Phân tích từng bước giải bài toán, giúp học sinh nắm bắt rõ ràng logic của phương pháp.
Minh họa:
Các ví dụ cụ thể được sử dụng để minh họa từng phương pháp, giúp học sinh dễ dàng hiểu và áp dụng.
Thảo luận:
Khuyến khích học sinh thảo luận và đặt câu hỏi để hiểu sâu hơn về từng phương pháp.
Vận dụng:
Các bài tập vận dụng được thiết kế để giúp học sinh thực hành và củng cố kiến thức.
Kiến thức về chứng minh bất đẳng thức có nhiều ứng dụng trong thực tế, chẳng hạn:
Vật lý:
Trong việc tính toán các đại lượng vật lý.
Kỹ thuật:
Trong việc tối ưu hóa các thiết kế.
Toán học ứng dụng:
Trong việc mô hình hóa các vấn đề thực tế.
Học tập:
Nâng cao khả năng phân tích và giải quyết vấn đề, đặc biệt trong các môn học khác.
Bài học này là phần mở rộng quan trọng của chương trình Toán lớp 10. Nó liên kết chặt chẽ với các kiến thức đã học về bất đẳng thức, bất đẳng thức Cauchy-Schwarz, bất đẳng thức AM-GM, và các phương pháp giải toán khác. Nắm vững kiến thức này sẽ giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và giải quyết các bài toán phức tạp hơn trong tương lai.
6. Hướng dẫn học tập Đọc kỹ:
Đọc kỹ phần lý thuyết về từng phương pháp.
Phân tích ví dụ:
Phân tích kĩ các ví dụ minh họa, hiểu rõ các bước giải.
Luyện tập:
Giải các bài tập vận dụng, tìm hiểu các trường hợp khác nhau.
Thảo luận:
Thảo luận với bạn bè, giáo viên để hiểu sâu hơn về các phương pháp.
Tự học:
Tự tìm hiểu thêm các tài liệu liên quan để mở rộng kiến thức.
Tài liệu đính kèm
-
12-phuong-phap-chung-minh-bat-dang-thuc-lop-10-chuyen-toan-quang-binh-2012-2015.pdf
3,144.64 KB • PDF