Văn mẫu Lớp 11 Cánh diều

Bài học cùng chương

Bài học chương khác

[Văn mẫu Lớp 11 Cánh diều] Cảm nhận về đoạn thơ sau trích trong bài thơ sóng của Xuân Quỳnh: "Con sóng dưới lòng sâu…Cả trong mơ còn thức"

Thư viện lời giải
Lớp 11
Môn Ngữ văn Lớp 11
Văn mẫu Lớp 11 Cánh diều
Bài 1: Thơ và truyện thơ
Cảm nhận về đoạn thơ sau trích trong bài thơ sóng của Xuân Quỳnh: "Con sóng dưới lòng sâu…Cả trong mơ còn thức"

Hướng dẫn học bài: Cảm nhận về đoạn thơ sau trích trong bài thơ sóng của Xuân Quỳnh: "Con sóng dưới lòng sâu…Cả trong mơ còn thức" - Môn Ngữ văn Lớp 11 Lớp 11. Đây là sách giáo khoa nằm trong bộ sách 'Văn mẫu Lớp 11 Cánh diều Lớp 11' được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết các bé sẽ nắm bài học tốt hơn.

bài làm

tình yêu đồng hành với nỗi nhớ và sự mong chờ, ngóng đợi. yêu cuồng điên và nhớ thì cháy bỏng. ta bắt gặp cảm xúc đó trong thơ xuân quỳnh - một nữ hoàng của thơ tình yêu thế kỉ xx. nỗi nhớ cứ dâng lên, tầng tầng, lớp lớp qua đoạn thơ:

con sóng dưới lòng sâu

con sóng trên mặt nước

ôi con sóng nhớ bờ

ngày đên không ngủ được

lòng em nhớ đến anh

cả trong mơ còn thức.

giản dị thôi, đơn sơ thôi! nhưng dường như đó lại là đoạn xuất thần của ngòi bút xuân quỳnh. trong bài thơ, tác giả hiện ra như một người phụ nữ đang trầm ngâm suy cảm trước từng con sóng biển. lần này, đối diện với đại dương, xuân quỳnh mới khám phá ra một điều giản dị mà cũng là chân lí sâu xa biển gồm cả những con sóng nổi lẫn những con sóng chìm. bời mang hai thứ sóng ấy trong lòng mà biển chẳng bao giờ nguôi yên. thì ra đại dương là cả một tâm trạng lớn. đại dương đang bị những khát khao, những mong nhớ dày vò đến cồn cào. ở đoạn trên, băn khoăn tìm hiểu về nguồn gốc bí ẩn của sóng, thi sĩ thấy bất lực. nhưng ở đoạn này, xem ra xuân quỳnh đã thấy một sự lí giải không ngờ: sóng bắt đầu từ nỗi nhớ:

ôi con sóng nhớ bờ

ngày đêm không ngủ được

sóng mang trong mình nỗi nhớ và sóng chính là nỗi nhớ. tuy nhiên, điều thú vị là ở chỗ: đã là sóng thì bao giờ cũng thức. sóng không ngủ. bởi sóng ngủ thì sóng cũng không tồn tại. vì lí do này mà người ta đã thấy sóng là nhịp đập của biển, là trái tim của biển, là sự sống của biển. đối với xuân quỳnh, chỉ vì sóng nhớ bờ da diết mà sóng không ngủ được. từ đó, thi sĩ liên tưởng đến trái tim người phụ nữ khi yêu. và, thật bất ngờ, thi sĩ khám phá ra chính mình:

lòng em nhớ đến anh

cả trong mơ còn thức

có lẽ thế, nếu sóng là sự sống của biển thì nhớ là sự sống của tình yêu. nỗi nhớ đồng nghĩa với tình yêu. một tâm hồn nhớ là dấu hiệu chắc chắn để khẳng định một trái tim đã ngừng yêu, một mối tình đã tắt. sóng thức trong lòng biển đã cồn cào, sóng thức trong lòng em còn muôn vạn lần cồn cào hơn. sóng chỉ nhớ bờ trong cõi này “ngày đêm không ngủ được". người phụ nữ khi yêu là hiến dâng toàn tâm, toàn ý, toàn hồn. cho nên ngay đến "cả trong mơ còn thức". câu thơ cũng tựa như một con sóng đi xuyên qua cả hai cõi thực và mộng. giới hạn của sóng là cõi thực. còn người phụ nữ khi yêu thì nỗi nhớ đã xáo trộn cả thực và mộng. nếu còn một cõi nào khác nữa thì người phụ nữ ấy cũng sẽ dành trọn cho tình yêu. cả cuộc đời là nỗi trăn trở lớn! đã không ngủ trong cõi thực lại thao thức cả trong cõi mộng để nâng niu, chắt chiu từng khoảng khắc hạnh phúc. ngỡ như chỉ cần chợp mắt trong giây lát thế là một khoảnh khắc đã trôi qua uổng phí, không kịp tận hưởng. chẳng phải khi yêu, người ta cũng thường phấp phỏng, lo âu vì nỗi sợ mất nhau? cơ hồ chỉ cần chợp mắt một chút thôi, thì e rằng, vì một lí do nào đó, người mình yêu bỗng nhiên tan biến. cái hạnh phúc mình đang cầm nắm sẽ tuột khỏi lòng tay! “cả trong mơ còn thức", lời thơ thật phi lí mà khát khao thật cảm động. muốn vào cả trong giấc mơ, đó không chỉ là khao khát của tình yêu, với xuân quỳnh đó còn là khao khát của tình mẫu tử. ở một bài khác, viết cho con, chị cũng bộc lộ ham muốn này, nếu không được thì đó là một đau khổ lớn:

con thức ban ngày mẹ chở che con

đêm con mơ mẹ làm sao che chở

trong giấc mơ chỉ mình con bé nhỏ

chỉ mình con chống chọi với quân thù

"cả trong mơ còn thức" sự phi lí đã chứa đựng một chân lí. chỉ có ai biết trân trọng tình yêu, biết yêu chân thành mãnh liệt mới có thể chia sẻ được điều đó. tình yêu thứ tình cảm rất xưa mà không cũ. mỗi đôi lứa đang yêu có một cách khám phá khác nhạu về tình yêu. suốt đời yêu, khát khao được yêu xuân quỳnh luôn trăn trở để đến được với một tình yêu đích thực, nồng nàn, chân thật và nâng niu, gìn giữ nó. chị đã truyền đến cho những người đang yêu ở mọi thế hệ khát khao đó. bởi thế mỗi người đều tìm thấy mình trong thơ xuân quỳnh và đồng cảm sâu sắc với chị.