[SGK Khoa học tự nhiên Lớp 7 Cánh diều] Chủ đề 7. Tính chất từ của chất
Hướng dẫn học bài: Chủ đề 7. Tính chất từ của chất - Môn Khoa học tự nhiên Lớp 7 Lớp 7. Đây là sách giáo khoa nằm trong bộ sách 'SGK Khoa học tự nhiên Lớp 7 Cánh diều Lớp 7' được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết các bé sẽ nắm bài học tốt hơn.
Lời giải chi tiết:
Vì kim la bàn là kim nam châm, để gần các vật liệu từ, kim la bàn sẽ hút chúng, khiến hướng bị kệch khỏi hướng nam bắc.
Câu 2: Có dự đoán như sau: càng gần cực Bắc của nam châm điện thì lực tác dụng của nam châm điện càng mạnh và mạnh nhất ở hai cực. Hãy đưa ra phương án và tiến hành thí nghiệm kiểm tra dự đoán đó.
Lời giải chi tiết:
❖ Dụng cụ thí nghiệm:
+ Một lõi sắt, một cuộn dây đồng.
+ Một nguồn điện, 1 khóa k
+ Một ít ghim kẹp giấy
❖ Sơ đồ thí nghiệm:
❖ Kết quả thí nghiệm:
- Ở hai từ cực hút được nhiều ghim kẹp giấy nhất, chứng tỏ ở hai từ cực có từ trường mạnh nhất.
Câu 3: Hình dưới đây là sơ đồ cấu tạo của một loại chuông điện. Khi ấn và giữ nút A thì chuông điện sẽ kêu liên tục cho đến khi thôi ấn. Tại sao?
Lời giải chi tiết:
Khi ấn và giữ Nút A, mạch điện kín, có dòng điện chạy trong mạch, cục sắt cuốn dây đồng trở thành nam châm điện, sẽ hút búa gỗ (có lõi bằng sắt) dập vào hai đầu => chuông kêu.
Câu hỏi tr 83 MĐ
Như ta đã biết, kim nam châm tự do, khi cân bằng luôn nằm dọc theo hướng nam bắc. Từ trường nào đã tác dụng lên kim nam châm để nó luôn chỉ theo một hướng như vậy?Lời giải chi tiết:
Do từ trường của Trái Đất tác dụng lên kim nam châm. Trái Đất là một nam châm khổng lồ.
Câu hỏi tr 83 CH
Dựa vào hình 16.1, em hãy cho biết cực Bắc Trái Đất và cực từ Bắc Trái Đất có trùng nhau không?
Lời giải chi tiết:
Cực Bắc Trái Đất và cực từ Bắc Trái Đất không trùng nhau.
Câu hỏi tr 84
Khi ở trên tàu thuyền trên biển cả mênh mông, cần tìm hướng di chuyển chính xác, người ta có thể dùng dụng cụ gì?
Lời giải chi tiết:
Dùng la bàn, vì kim của la bàn thực chất là một kim nam châm, luôn định hướng nam bắc.
Câu hỏi tr 85 LT
Hãy tìm hướng từ tâm la bàn tới ngôi nhà ở vị trí B trong hình 16.3.
Lời giải chi tiết:
Ngôi nhà ở vị trí B có hướng Đông – Nam.
Câu hỏi tr 85 VD
Hãy sử dụng la bàn để tìm hướng cổng trường của trường em.Lời giải chi tiết:
Các em tự thực hành.
Câu hỏi tr 79 MĐ
Ta đã biết, lực hút của Trái Đất giữ cho mọi vật trên Trái Đất. Lực hút này được thực hiện thông qua trường lực hấp dẫn bao xung quanh Trái Đất. Lực tác dụng của nam châm lên vật liệu từ có thông qua một trường lực nào không?Lời giải chi tiết:
Lực tác dụng của nam châm lên vật liệu từ có thông qua một trường lực từ.
Câu hỏi tr 79 TN
Dụng cụ
+ Một kim nam châm có thể quay được tự do quanh trục thẳng đứng trên giá đỡ, đang chỉ hướng nam bắc.
+ Một thanh nam châm đặt trên giá đỡ.
Tiến hành
+ Dịch chuyển nhẹ nhàng giá đỡ để đưa kim nam châm đến các vị trí khác nhau gần thanh nam châm, đợi cho kim nam châm nằm yên. Quan sát và so sánh hướng của kim nam châm với hướng ban đầu của nó.
+ Ở mỗi vị trí xung quanh nam châm, sau khi kim nam châm đã nằm yên trên giá đỡ, xoay cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định. Buông tay và quan sát xem kim nam châm sẽ nằm yên theo hướng nào?
Phương pháp giải:
Thực hiện thí nghiệm
Lời giải chi tiết:
Hiện tượng:
+ Tại mỗi vị trí, kim nam châm nằm dọc theo hướng nam bắc.
+ Xoay cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định. Buông tay thấy kim nam châm sẽ xoay trở lại hướng nam bắc ban đầu.
Câu hỏi tr 79 CH
Trong thí nghiệm hình 15.1, khi đưa kim nam châm lại gần thanh nam châm, hướng của kim nam châm có thay đổi so với hướng ban đầu không?
Lời giải chi tiết:
Không thay đổi, vì cực nam của kim Nam châm bị cực Bắc của thanh nam châm hút.
Câu hỏi tr 80 CH
Chúng ta không nhận biết được trực tiếp từ trường bằng giác quan. Làm thế nào để hình dung ra từ trường?
Lời giải chi tiết:
Quan sát hình ảnh các hạt mạt sắt xung quanh nam châm
Câu hỏi tr 80 LT
Dùng các dụng cụ như hình 15.2, thay nam châm thẳng bằng nam châm hình chữ U. Hãy tạo từ phổ của nam châm hình chữ U.
Lời giải chi tiết:
Từ phổ của nam châm hình chữ U.
Câu hỏi tr 81
Biết chiều đường sức từ của hai nam châm như hình 15.5. Hãy xác định tên các cực từ của hai nam châm.
Phương pháp giải:
- Bên ngoài nam châm các đường sức từ đi ra từ cực bắc, đi vào cực nam của nam châm:
“RA BẮC VÀO NAM”
Lời giải chi tiết:
Câu hỏi tr 82
Ở thí nghiệm trên hình 15.8, em làm thế nào để kiểm tra từ trường của nam châm thay đổi khi giữ nguyên đầu dây ở chốt 1 và chuyển đầu dây nối từ chốt 4 sang chốt 2.
Lời giải chi tiết:
Khi chuyển dầu dây nối từ chốt 4 sang chốt 2, lực hút lên viên bi sắt bị giảm, vì vậy nếu ta dùng 1 lực kéo nhỏ hơn là có thể kéo viên bi ra khỏi nam châm điện trên.
Câu hỏi tr 76 MĐ
Cách đây hơn 2000 năm, người Hi Lạp đã biết đến những viên đá màu đen có khả năng hút sắt (H14.1). Chúng được gọi là nam châm hay còn gọi là đá dẫn đường, vì chúng có thể được dùng để xác định phương hướng. Ngày nay, nam châm được dùng rất phổ biến từ các vật dụng thông thường như bộ phận giữ cánh cửa, kim la bàn…cho đến thiết bị hiện đại trong khoa học kĩ thuật. Nam châm có tính chất gì mà chúng lại được sử dụng nhiều như thế.
Lời giải chi tiết:
Do nam châm có thể hút các vật có tính chất từ như, sắt, thép, niken, coban..
Câu hỏi tr 76 CH
Trong thí nghiệm ở h14.2, treo thanh nam châm gần một nam châm khác thì ảnh hưởng đến kết quả như thế nào?
Lời giải chi tiết:
Thanh nam châm bị lệch khỏi hướng nam bắc ban đầu
Câu hỏi tr 76 TN
Treo một thanh nam châm bằng một đoạn dây mảnh vào một giá đỡ, sao cho thanh nam châm không chịu tác dụng của gió, của nam châm hay vật bằng sắt khác….(H14.2).
+ Khi thanh nam châm đã nằm yên, ghi lại hướng trục dài của nó.
+ Xoay thanh nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Khi thanh nam châm đã nằm yên trở lại, hãy xác định xem nó có nằm theo hướng như lúc ban đầu nữa không?
+ So sánh kết quả của em với kết quả của nhóm bạn khác.
+ Rút ra kết luận về sự định hướng của nam châm tự do.
Lời giải chi tiết:
+ Khi thanh nam châm đã nằm yên, hướng trục dài nằm theo phương nam bắc địa lí.
+ Xoay thanh nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Khi thanh nam châm đã nằm yên trở lại, nó có nằm theo hướng như lúc ban đầu.
+ Kết luận: Khi được để tự do, thanh nam châm nằm dọc theo hướng nam bắc.
Câu hỏi tr 77 TN
Treo thanh nam châm A vào giá đỡ bằng một đoạn dây mảnh.a) Khi thanh nam châm A đã nằm yên, đưa cực từ bắc của thanh nam châm B lại gần cực từ của thanh nam châm A. Quan sát xem cực từ này hút (đẩy) cực từ nào của thanh nam châm A.
b) Làm tương tự cho cực từ của thanh nam châm B
Lời giải chi tiết:
a)
- Cực bắc của nam châm B hút cực nam của nam châm A.
- Cực bắc của nam châm B đẩy cực bắc của nam châm A.
b)
- Cực bắc của nam châm A hút cực nam của nam châm B.
- Cực bắc của nam châm A đẩy cực bắc của nam châm B.
Câu hỏi tr 77 LT 1
Cho một kim nam châm có thể quay dễ dàng trên giá đỡ (H14.4). Hãy tiến hành thí nghiệm để xác định khi được tự do, kim nam châm này định hướng như thế nào?
Lời giải chi tiết:
Khi để tự do, kim nam châm nằm dọc theo hướng nam bắc.
Câu hỏi tr 77 LT 2
Có hai thanh nam châm giống hệt nhau, ở thanh A có kí hiệu chỉ rõ tên các cực từ, ở thanh B chức có tên các cực từ. Làm thế nào để biết tên các cực từ ở thanh B?Phương pháp giải:
Khi đặt hai nam châm lại gần nhau, hai cực trùng tên đẩy nhau, hai cực khác tên hút nhau.
Lời giải chi tiết:
Lần lượt đưa từ cực Bắc của nam châm A lại gần hai từ cực của nam châm B. Thì:
+ Đầu bị nam châm A hút, là cực từ Nam của nam châm B.
+ Đầu bị nam châm A đẩy, là cực từ Bắc của nam châm B.
Câu hỏi tr 78 TN
Dùng một thanh nam châm và các vật bằng đồng, nhôm, sắt, nhựa, thủy tinh, gỗ..+ Lần lượt đưa các cực từ của thanh nam châm lại gần mỗi vật nói trên.
+ Ghi các kết quả thí nghiệm của em trong một bảng.
+ Rút ra kết luận của em.
Lời giải chi tiết:
Vật liệu
Nam châm hút/ không hút các vật
Đồng
Không hút
Nhôm
Không hút
Sắt
Hút
Nhựa
Không hút
Thủy tinh
Không hút
Gỗ
Không hút
- Kết luận: Nam châm hút sắt, nhưng không hút nhôm, đồng, thủy tinh, gỗ…
Câu hỏi tr 78 THT
Có hai thanh nam châm giống hệt nhau, một thanh là nam châm, một thanh là sắt. Không dùng thêm dụng cụ nào khác, làm thế nào để xác định thanh nào là nam châm, thanh nào là sắt?Phương pháp giải:
Tại các từ cực, nam châm tác dụng mạnh nhất lên vật liệu từ hoặc nam châm khác.
Lời giải chi tiết:
Đặt hai thanh vuông góc với nhau, di chuyển một thanh dần dần từ đầu thanh vào giữa thanh kia, nếu:
+ Lực hút giữa hai thanh không đổi thì thanh di chuyển là nam châm.
+ Lực hút giữa hai thanh thay đổi thì thanh di chuyển là thanh sắt.
Câu hỏi tr 78 VD
Một hỗn hợp chứa niken, sắt, cobalt. Em có thể sử dụng nam châm để tách niken, sắt, cobalt ra khỏi hỗn hợp này không? Tại sao?Lời giải chi tiết:
Không. Vì cả 3 chất này đều bị nam châm hút.
Giải bài tập những môn khác
Môn Toán học Lớp 7
Môn Ngữ văn Lớp 7
Môn Khoa học tự nhiên Lớp 7
Môn Tiếng Anh Lớp 7
Môn Lịch sử và Địa lí Lớp 7
Lời giải và bài tập Lớp 7 đang được quan tâm
