Tóm tắt, bố cục Văn Lớp 11 Cánh diều

Cùng chuyên mục

Mục lục quan tâm

Bài 2. Thơ văn Nguyễn Du - Văn mẫu Lớp 11 Chân trời sáng tạo

1. Giới thiệu chương:

Chương "Thơ văn Nguyễn Du" trong sách giáo khoa Ngữ văn 11 Cánh diều tập trung vào việc tìm hiểu cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của đại thi hào Nguyễn Du, đặc biệt là hai tác phẩm tiêu biểu: Truyện Kiều và Đoạn trường tân thanh. Mục tiêu chính của chương là giúp học sinh nắm bắt được những nét chính về cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng của Nguyễn Du, hiểu được giá trị nghệ thuật và nội dung tư tưởng sâu sắc trong các tác phẩm của ông, từ đó nâng cao khả năng cảm thụ văn học và bồi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước. Chương trình còn hướng đến việc phát triển ở học sinh kỹ năng phân tích tác phẩm văn học, kỹ năng đọc hiểu văn bản, và khả năng liên hệ với thực tiễn.

2. Các bài học chính:

Chương này thường được chia thành các bài học nhỏ, tập trung vào các khía cạnh khác nhau của cuộc đời và sự nghiệp Nguyễn Du cũng như phân tích các tác phẩm của ông. Cụ thể, các bài học có thể bao gồm:

Cuộc đời và sự nghiệp Nguyễn Du: Bài học này cung cấp thông tin tổng quan về cuộc đời, sự nghiệp, hoàn cảnh sáng tác của Nguyễn Du, giúp học sinh hình dung bối cảnh lịch sử và xã hội ảnh hưởng đến văn chương của ông. Đoạn trường tân thanh (bài ca): Phân tích một số bài ca tiêu biểu trong Đoạn trường tân thanh, làm nổi bật giá trị nghệ thuật và tư tưởng của tác phẩm. Học sinh sẽ được làm quen với thể loại văn học này và cách thức phân tích nó. Truyện Kiều (tóm tắt, phân tích các đoạn trích): Bài học này tập trung vào việc tóm tắt cốt truyện Truện Kiều, phân tích những chi tiết tiêu biểu, làm rõ chủ đề, tư tưởng, nghệ thuật của tác phẩm. Học sinh sẽ được rèn luyện kỹ năng tóm tắt, phân tích văn bản dài, phức tạp. Các đoạn trích được chọn lọc để minh họa cho các vấn đề trọng tâm. Nghệ thuật kể chuyện và miêu tả nhân vật trong Truyện Kiều: Bài học này tập trung vào việc phân tích nghệ thuật kể chuyện, miêu tả nhân vật, ngôn ngữ, giọng điệu của Nguyễn Du trong Truện Kiều, giúp học sinh hiểu sâu hơn về tài năng nghệ thuật của ông. Giá trị hiện thực và nhân đạo trong thơ văn Nguyễn Du: Bài học này tổng kết những giá trị hiện thực và nhân đạo xuyên suốt trong thơ văn Nguyễn Du, làm nổi bật tư tưởng tiến bộ của ông. 3. Kỹ năng phát triển:
Qua chương này, học sinh sẽ được phát triển các kỹ năng sau:

Kỹ năng đọc hiểu: Nắm bắt thông tin chính, phân tích ý nghĩa, cảm thụ giá trị nghệ thuật của văn bản.
Kỹ năng tóm tắt: Tóm tắt được nội dung chính của các văn bản dài, phức tạp.
Kỹ năng phân tích: Phân tích được các yếu tố nghệ thuật (nhân vật, cốt truyện, ngôn ngữ,...) trong tác phẩm.
Kỹ năng so sánh: So sánh được các tác phẩm, các nhân vật, các yếu tố nghệ thuật.
Kỹ năng liên hệ: Liên hệ tác phẩm với thực tiễn cuộc sống, với các tác phẩm khác.
Kỹ năng trình bày: Trình bày mạch lạc, rõ ràng, thuyết phục ý kiến cá nhân về tác phẩm.

4. Khó khăn thường gặp:
Một số khó khăn học sinh có thể gặp phải khi học chương này:

Khó hiểu ngôn ngữ cổ: Ngôn ngữ trong Truyện Kiều và Đoạn trường tân thanh có nhiều từ ngữ cổ, khó hiểu đối với học sinh hiện nay.
Nội dung phức tạp: Cốt truyện Truện Kiều khá dài và phức tạp, đòi hỏi học sinh phải có sự tập trung cao độ.
Phân tích tác phẩm: Phân tích các yếu tố nghệ thuật trong tác phẩm đòi hỏi kỹ năng và sự tư duy sâu sắc.
Liên hệ thực tiễn: Liên hệ các vấn đề trong tác phẩm với thực tiễn cuộc sống đòi hỏi học sinh phải có kiến thức xã hội nhất định.

5. Phương pháp tiếp cận:
Để học tập hiệu quả chương này, học sinh nên:

Đọc kỹ văn bản: Đọc kỹ các văn bản nhiều lần, chú ý đến ngữ cảnh, từ ngữ khó hiểu. Tra cứu từ điển để hiểu nghĩa của các từ ngữ cổ.
Tóm tắt nội dung: Tóm tắt nội dung chính của mỗi bài học, mỗi đoạn trích.
Phân tích chi tiết: Phân tích chi tiết các nhân vật, cốt truyện, ngôn ngữ, nghệ thuật trong tác phẩm.
Tra cứu thông tin: Tra cứu thêm thông tin về cuộc đời, sự nghiệp và tác phẩm của Nguyễn Du từ nhiều nguồn khác nhau.
Thảo luận nhóm: Thảo luận nhóm để chia sẻ ý kiến, cùng nhau phân tích tác phẩm.
Làm bài tập: Làm bài tập để củng cố kiến thức, rèn luyện kỹ năng.

6. Liên kết kiến thức:
Chương "Thơ văn Nguyễn Du" có liên hệ mật thiết với các chương khác trong sách giáo khoa Ngữ văn 11 và các lớp dưới:

Các chương về văn học trung đại: Chương này giúp học sinh củng cố và mở rộng kiến thức về văn học trung đại Việt Nam, đặc biệt là về thể loại truyện thơ, ca dao, dân ca.
Các chương về văn học hiện đại: Việc tìm hiểu tư tưởng nhân đạo, hiện thực trong thơ văn Nguyễn Du sẽ giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc cảm thụ các tác phẩm văn học hiện đại.
Các bài học về phương pháp đọc hiểu, phân tích tác phẩm văn học: Các kỹ năng được rèn luyện trong chương này sẽ được vận dụng trong việc học tập các chương khác.

Từ khóa: Nguyễn Du, Truyện Kiều, Đoạn trường tân thanh, thơ văn trung đại, hiện thực, nhân đạo, nghệ thuật kể chuyện, miêu tả nhân vật, ngôn ngữ, giọng điệu.