Văn mẫu Lớp 11 Kết nối tri thức

Cùng chuyên mục

Mục lục quan tâm

Bài 4: Tự sự trong truyện thơ dân gian và trong thơ trữ tình - Văn mẫu Lớp 11 Chân trời sáng tạo

1. Giới thiệu chương:

Chương trình này tập trung vào việc phân tích và so sánh cách thức tự sự trong hai thể loại văn học khác nhau: truyện thơ dân gian và thơ trữ tình. Mục tiêu chính là giúp học sinh hiểu được đặc trưng riêng biệt của từng thể loại trong việc kể chuyện, miêu tả nhân vật, thể hiện tư tưởng, tình cảm. Bên cạnh đó, chương trình còn hướng đến việc rèn luyện kỹ năng phân tích tác phẩm văn học, so sánh đối chiếu và làm sáng tỏ những điểm tương đồng và khác biệt giữa hai thể loại. Thông qua việc nghiên cứu các tác phẩm tiêu biểu, học sinh sẽ được làm quen với các phương pháp thể hiện tự sự đa dạng, phong phú trong văn học Việt Nam.

2. Các bài học chính:

Chương trình bao gồm các bài học chính sau:

Bài học 1: Khái niệm tự sự, đặc điểm tự sự trong truyện thơ dân gian. Bài học này sẽ định nghĩa khái niệm tự sự, phân tích các yếu tố cấu thành một câu chuyện tự sự (nhân vật, cốt truyện, không gian, thời gianu2026) và làm rõ những nét đặc trưng riêng có của tự sự trong truyện thơ dân gian như tính chất cộng đồng, tính ước lệ, sự kết hợp giữa kể chuyện và trữ tìnhu2026 Học sinh sẽ được phân tích các ví dụ cụ thể từ các tác phẩm truyện thơ dân gian tiêu biểu.

Bài học 2: Đặc điểm tự sự trong thơ trữ tình. Bài học này sẽ tập trung vào việc làm rõ cách thức tự sự trong thơ trữ tình, khác biệt với truyện thơ dân gian. Học sinh sẽ được tìm hiểu về việc thể hiện tự sự một cách gián tiếp, khéo léo thông qua lời thơ, hình ảnh, cảm xúc của nhân vật trữ tình. Các phương thức tự sự như hồi tưởng, độc thoại nội tâm, kể chuyện xen lẫn miêu tả sẽ được phân tích chi tiết.

Bài học 3: So sánh và đối chiếu tự sự trong truyện thơ dân gian và thơ trữ tình. Bài học này sẽ giúp học sinh tổng hợp kiến thức đã học ở hai bài trước, nhận diện và so sánh sự khác biệt và tương đồng trong cách thức tự sự của hai thể loại. Việc so sánh sẽ dựa trên các tiêu chí cụ thể như: cách thức dẫn dắt câu chuyện, cách xây dựng nhân vật, cách thể hiện không gian, thời gianu2026

Bài học 4: Thực hành phân tích tác phẩm. Bài học này sẽ tập trung vào việc rèn luyện kỹ năng phân tích tác phẩm văn học cho học sinh thông qua việc phân tích các tác phẩm cụ thể, áp dụng những kiến thức đã được học. Việc này sẽ giúp học sinh củng cố kiến thức và nâng cao khả năng vận dụng lý thuyết vào thực tiễn.

3. Kỹ năng phát triển:

Thông qua chương trình này, học sinh sẽ được phát triển các kỹ năng sau:

Kỹ năng đọc hiểu: Phân tích, tổng hợp thông tin từ các tác phẩm văn học. Kỹ năng phân tích: Nhận diện, phân tích các yếu tố tự sự trong tác phẩm. Kỹ năng so sánh đối chiếu: So sánh, đối chiếu đặc điểm tự sự giữa hai thể loại văn học. Kỹ năng viết: Viết bài luận ngắn phân tích, bình luận tác phẩm văn học. Kỹ năng tư duy phản biện: Đánh giá, nhận xét về các quan điểm, lập luận khác nhau. 4. Khó khăn thường gặp:
Một số khó khăn mà học sinh có thể gặp phải trong quá trình học tập chương này:

Khó khăn trong việc phân biệt giữa tự sự trong truyện thơ dân gian và thơ trữ tình: Học sinh có thể bị nhầm lẫn giữa hai cách thức kể chuyện khác nhau, khó nhận ra sự khác biệt về cách thức thể hiện.
Khó khăn trong việc phân tích các yếu tố tự sự: Việc phân tích các yếu tố như nhân vật, cốt truyện, không gian, thời gian đòi hỏi sự tập trung và khả năng quan sát, suy luận tốt.
Khó khăn trong việc diễn đạt ý kiến cá nhân: Học sinh có thể gặp khó khăn trong việc diễn đạt chính xác và mạch lạc suy nghĩ, quan điểm của mình khi phân tích tác phẩm.

5. Phương pháp tiếp cận:

Để học tập hiệu quả chương này, học sinh nên:

Đọc kỹ các tác phẩm: Đọc kỹ các tác phẩm được phân tích trong chương trình, chú ý đến các chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ. Ghi chép và tóm tắt: Ghi chép các ý chính, tóm tắt nội dung các bài học để nắm bắt kiến thức trọng tâm. Thảo luận nhóm: Thảo luận nhóm để trao đổi ý kiến, chia sẻ kinh nghiệm, giúp nhau hiểu bài tốt hơn. Thực hành thường xuyên: Thực hành phân tích tác phẩm, viết bài luận để rèn luyện kỹ năng. Sử dụng tài liệu tham khảo: Tham khảo thêm các tài liệu, bài viết liên quan để mở rộng kiến thức. 6. Liên kết kiến thức:
Kiến thức trong chương này có liên hệ mật thiết với các chương khác trong chương trình Ngữ văn lớp 11, đặc biệt là:

Chương về văn học dân gian: Kiến thức về truyện thơ dân gian sẽ giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về đặc trưng của thể loại này.
Chương về thơ trữ tình: Kiến thức về thơ trữ tình sẽ giúp học sinh làm rõ hơn cách thức tự sự trong thể loại này.
Chương về phương pháp phân tích tác phẩm văn học: Các kỹ năng phân tích tác phẩm được học trong chương này sẽ được áp dụng trong các chương khác.

Từ khóa: Truyện thơ dân gian, thơ trữ tình, tự sự, nhân vật, cốt truyện, không gian, thời gian, phương thức kể chuyện, hồi tưởng, độc thoại nội tâm, tính cộng đồng, tính ước lệ, so sánh, đối chiếu, phân tích tác phẩm, kỹ năng đọc hiểu, kỹ năng phân tích, kỹ năng viết, Chuyện tình Lan và Mộc, Truyện Kiều, Truyện Lục Vân Tiên, Tự tình II, Qua Đèo Ngang, Đây thôn Vĩ Dạ, Việt Bắc, Bánh trôi nước, Cảm xúc mùa thu, Chiều chiều ra đứng ngõ sau, Mộ mẹ, Sang thu, Tĩnh dạ tứ, Xuân Diệu, Huy Cận, Tố Hữu, Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Lê Thánh Tông, Nguyễn Khuyến, Lưu Quang Vũ, Truyện ngắn, Thơ ca hiện đại, Văn học trung đại, Văn học dân gian Việt Nam, Thể loại văn học, Ngôn ngữ văn học, Nghệ thuật kể chuyện.