Văn mẫu Lớp 10 Chân trời sáng tạo

Cùng chuyên mục

Mục lục quan tâm

Bài 5: Nghệ thuật truyền thống (Chèo/Tuồng - Văn mẫu lớp 10 Kết nối tri thức

Tổng Quan Chương: Nghệ Thuật Truyền Thống (Chèo/Tuồng) 1. Giới thiệu chương

Chương "Nghệ thuật truyền thống (Chèo/Tuồng)" trong chương trình Ngữ văn lớp 10 (Chân trời sáng tạo) là một hành trình khám phá sâu sắc vào hai loại hình nghệ thuật sân khấu đặc sắc của Việt Nam: Chèo và Tuồng. Chương này không chỉ cung cấp kiến thức nền tảng về lịch sử hình thành, phát triển, đặc trưng nghệ thuật của Chèo và Tuồng, mà còn khơi gợi tình yêu, niềm tự hào đối với di sản văn hóa dân tộc. Mục tiêu chính của chương là giúp học sinh:

* Hiểu rõ nguồn gốc, lịch sử phát triển, và giá trị văn hóa, nghệ thuật của Chèo và Tuồng.
* Nhận diện và phân tích được các yếu tố đặc trưng của Chèo và Tuồng (ví dụ: nhân vật, tích truyện, lời thoại, âm nhạc, vũ đạo, trang phục, hóa trang).
* Cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo và sức sống bền bỉ của Chèo và Tuồng trong đời sống văn hóa Việt Nam.
* Phát triển khả năng đọc hiểu, phân tích, đánh giá các văn bản liên quan đến Chèo và Tuồng.
* Bồi dưỡng tình yêu, ý thức bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

2. Các bài học chính

Chương này thường bao gồm các bài học chính sau:

* Bài 1: Giới thiệu chung về Chèo: Bài học này cung cấp cái nhìn tổng quan về Chèo, bao gồm:
* Nguồn gốc và lịch sử phát triển của Chèo.
* Đặc trưng nghệ thuật của Chèo: sân khấu, tích truyện, nhân vật, lời thoại, âm nhạc, vũ đạo, trang phục, hóa trang.
* Các làn điệu Chèo tiêu biểu (ví dụ: Xẩm Xoan, Lưu Thủy, Tình Tang...).
* Giá trị văn hóa, xã hội của Chèo.
* Bài 2: Tìm hiểu một vở Chèo tiêu biểu: Bài học này tập trung vào việc phân tích một vở Chèo cụ thể (ví dụ: "Thị Mầu lên chùa", "Quan Âm Thị Kính"). Học sinh sẽ được tìm hiểu về:
* Tóm tắt nội dung vở Chèo.
* Phân tích các nhân vật chính và mối quan hệ giữa các nhân vật.
* Phân tích lời thoại, âm nhạc, vũ đạo trong vở Chèo.
* Nhận xét về ý nghĩa tư tưởng và giá trị nghệ thuật của vở Chèo.
* Bài 3: Giới thiệu chung về Tuồng: Bài học này cung cấp cái nhìn tổng quan về Tuồng, bao gồm:
* Nguồn gốc và lịch sử phát triển của Tuồng.
* Đặc trưng nghệ thuật của Tuồng: sân khấu, tích truyện, nhân vật, lời thoại, âm nhạc, vũ đạo, trang phục, hóa trang.
* Các loại hình nhân vật Tuồng (ví dụ: đào, kép, lão, mụ, hề).
* Giá trị văn hóa, xã hội của Tuồng.
* Bài 4: Tìm hiểu một vở Tuồng tiêu biểu: Bài học này tập trung vào việc phân tích một vở Tuồng cụ thể (ví dụ: "Ông già cõng vợ đi xem hội", "Sơn Hậu"). Học sinh sẽ được tìm hiểu về:
* Tóm tắt nội dung vở Tuồng.
* Phân tích các nhân vật chính và mối quan hệ giữa các nhân vật.
* Phân tích lời thoại, âm nhạc, vũ đạo trong vở Tuồng.
* Nhận xét về ý nghĩa tư tưởng và giá trị nghệ thuật của vở Tuồng.
* Bài 5: So sánh Chèo và Tuồng: Bài học này giúp học sinh phân biệt được những điểm giống và khác nhau giữa Chèo và Tuồng về nguồn gốc, đặc trưng nghệ thuật, và giá trị văn hóa.

3. Kỹ năng phát triển

Thông qua việc học tập chương "Nghệ thuật truyền thống (Chèo/Tuồng)", học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau:

* Đọc hiểu văn bản: Nắm bắt thông tin, phân tích nội dung, và hiểu ý nghĩa của các văn bản liên quan đến Chèo và Tuồng.
* Phân tích, đánh giá: Phân tích các yếu tố nghệ thuật của Chèo và Tuồng (nhân vật, tích truyện, lời thoại, âm nhạc, vũ đạo, trang phục, hóa trang) và đánh giá giá trị của chúng.
* So sánh, đối chiếu: So sánh và đối chiếu các đặc điểm của Chèo và Tuồng để nhận diện sự khác biệt và tương đồng.
* Tư duy phản biện: Đặt câu hỏi, suy ngẫm, và đưa ra những nhận xét, đánh giá cá nhân về Chèo và Tuồng.
* Giao tiếp, hợp tác: Thảo luận, chia sẻ ý kiến, và làm việc nhóm để tìm hiểu về Chèo và Tuồng.
* Sáng tạo: Viết bài cảm nhận, đóng vai, dựng tiểu phẩm dựa trên các vở Chèo và Tuồng.

4. Khó khăn thường gặp

Trong quá trình học tập chương này, học sinh có thể gặp phải một số khó khăn sau:

* Khó tiếp cận với ngôn ngữ cổ: Lời thoại trong Chèo và Tuồng thường sử dụng nhiều từ ngữ cổ, điển tích, điển cố, gây khó khăn cho việc hiểu nghĩa.
* Khó hình dung về sân khấu Chèo/Tuồng: Nếu không có cơ hội xem trực tiếp các buổi biểu diễn Chèo/Tuồng, học sinh có thể khó hình dung được không gian sân khấu, trang phục, hóa trang, và cách diễn xuất của các nghệ sĩ.
* Khó cảm nhận được âm nhạc Chèo/Tuồng: Âm nhạc Chèo/Tuồng có những đặc trưng riêng, khác biệt so với âm nhạc hiện đại, có thể gây khó khăn cho việc cảm thụ.
* Khó phân biệt Chèo và Tuồng: Do có nhiều điểm tương đồng, học sinh có thể gặp khó khăn trong việc phân biệt Chèo và Tuồng.

5. Phương pháp tiếp cận

Để học tập hiệu quả chương "Nghệ thuật truyền thống (Chèo/Tuồng)", học sinh có thể áp dụng các phương pháp sau:

* Chủ động tìm hiểu thông tin: Đọc kỹ sách giáo khoa, tài liệu tham khảo, xem video, hình ảnh, các buổi biểu diễn Chèo/Tuồng (nếu có thể) để có cái nhìn tổng quan về Chèo và Tuồng.
* Tra cứu từ điển: Khi gặp từ ngữ cổ, điển tích, điển cố khó hiểu, cần tra cứu từ điển để hiểu rõ nghĩa.
* Thảo luận, chia sẻ: Trao đổi, thảo luận với bạn bè, thầy cô để hiểu sâu hơn về các vấn đề liên quan đến Chèo và Tuồng.
* Liên hệ thực tế: Tìm hiểu về các hoạt động biểu diễn Chèo/Tuồng ở địa phương, xem các chương trình giới thiệu về Chèo/Tuồng trên truyền hình, internet.
* Sáng tạo: Viết bài cảm nhận, đóng vai, dựng tiểu phẩm dựa trên các vở Chèo và Tuồng để tăng cường sự hứng thú và hiểu biết.

6. Liên kết kiến thức

Chương "Nghệ thuật truyền thống (Chèo/Tuồng)" có mối liên hệ chặt chẽ với các chương khác trong chương trình Ngữ văn lớp 10, đặc biệt là các chương về văn học dân gian, văn học trung đại. Kiến thức về các thể loại văn học dân gian (ví dụ: truyện cổ tích, ca dao, tục ngữ) sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về nguồn gốc và nội dung của các tích truyện trong Chèo và Tuồng. Kiến thức về văn học trung đại (ví dụ: thơ Nôm, truyện Nôm) sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về ngôn ngữ và phong cách nghệ thuật của Chèo và Tuồng. Ngoài ra, chương này cũng liên hệ với các môn học khác như Lịch sử, Địa lý, Âm nhạc, Mỹ thuật để giúp học sinh hiểu rõ hơn về bối cảnh văn hóa, xã hội của Chèo và Tuồng.

Từ khóa: Chèo, Tuồng, nghệ thuật truyền thống, sân khấu, tích truyện, nhân vật, lời thoại, âm nhạc, vũ đạo, trang phục, hóa trang, văn hóa, lịch sử, lớp 10, Chân trời sáng tạo.