Lý thuyết ngữ văn lớp 11

Cùng chuyên mục

Mục lục quan tâm

Bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý Văn 11 - Văn mẫu Lớp 11 Chân trời sáng tạo

Chương "Bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý" là một phần quan trọng trong chương trình Ngữ văn 11, giúp học sinh tiếp cận với một dạng bài nghị luận xã hội đặc thù, đòi hỏi sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa kiến thức xã hội và văn học.

Mục tiêu chính của chương: Giúp học sinh hiểu rõ khái niệm tư tưởng đạo lý, bản chất và ý nghĩa của việc phân tích, đánh giá tư tưởng đạo lý trong văn học. Trang bị cho học sinh kiến thức, kỹ năng làm bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý thông qua việc tiếp cận các dạng đề bài, phương pháp tạo lập dàn ý và luyện tập viết bài. Nâng cao khả năng cảm thụ, phân tích, đánh giá tác phẩm văn học dưới góc độ tư tưởng đạo lý. Từ đó, bồi dưỡng tình cảm, giá trị sống đẹp cho học sinh.
Chương học bao gồm các bài học chính sau:

Bài 1: Khái quát về tư tưởng đạo lý và bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý: Giới thiệu khái niệm, đặc trưng của tư tưởng đạo lý; Phân biệt bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý với các dạng bài nghị luận xã hội khác.
Bài 2: Phương pháp phân tích, đánh giá tư tưởng đạo lý trong văn học: Hướng dẫn học sinh cách tiếp cận, phân tích các yếu tố thể hiện tư tưởng đạo lý (nhân vật, tình huống, chi tiết, ngôn ngữ,...).
Bài 3: Dàn ý và cách làm bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý: Hướng dẫn học sinh cách lập dàn ý chi tiết, logic cho từng dạng đề bài; Phân tích các lỗi thường gặp và cách khắc phục.
Bài 4: Luyện tập: Cung cấp các dạng đề bài từ cơ bản đến nâng cao, giúp học sinh vận dụng kiến thức đã học vào thực hành viết bài.

Học xong chương này, học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau:

Kỹ năng đọc hiểu văn bản: Nắm bắt nội dung, phân tích, đánh giá tư tưởng đạo lý được gửi gắm trong tác phẩm văn học.
Kỹ năng tư duy phản biện: Phân tích, đánh giá tư tưởng đạo lý trong văn học dưới góc nhìn đa chiều, khách quan.
Kỹ năng viết: Lập dàn ý và viết bài văn nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý mạch lạc, rõ ràng, giàu sức thuyết phục.
Kỹ năng liên hệ thực tế: Vận dụng tư tưởng đạo lý được rút ra từ tác phẩm văn học vào cuộc sống.

Trong quá trình học tập, học sinh có thể gặp một số khó khăn sau:

Khó khăn trong việc xác định, khái quát tư tưởng đạo lý của tác phẩm: Do chưa nắm vững khái niệm, đặc trưng của tư tưởng đạo lý; hoặc do tư duy trừu tượng, khái quát chưa cao.
Khó khăn trong việc phân tích, chứng minh cho luận điểm: Do chưa chọn lọc được dẫn chứng tiêu biểu, phân tích chưa sâu, chưa thuyết phục.
Khó khăn trong việc diễn đạt, sử dụng ngôn ngữ: Ngôn ngữ chưa chính xác, mạch lạc, thiếu tính liên kết.

Để học tốt chương này, học sinh nên:

Nắm vững kiến thức cơ bản: Đọc kỹ SGK, ghi nhớ khái niệm, đặc trưng của tư tưởng đạo lý; phân biệt được với các dạng bài nghị luận xã hội khác. Rèn luyện kỹ năng phân tích, đánh giá: Tập trung phân tích các yếu tố trong văn bản (nhân vật, tình huống, chi tiết, ngôn ngữu2026) để thấy được cách thức tác giả thể hiện tư tưởng đạo lý. Luyện tập thường xuyên: Thực hành viết dàn ý và bài văn hoàn chỉnh với nhiều dạng đề bài khác nhau; chú ý rèn luyện cách diễn đạt, sử dụng ngôn ngữ.
Chương học này có mối liên hệ mật thiết với các kiến thức đã học ở lớp dưới và các chương khác trong chương trình Ngữ văn 11, cụ thể:

Kiến thức về văn học: Nắm vững nội dung, nghệ thuật của các tác phẩm văn học được lựa chọn để phân tích, đánh giá tư tưởng đạo lý.
Kiến thức về xã hội: Liên hệ với các vấn đề đạo đức, lối sống trong xã hội hiện đại để làm rõ giá trị của các tư tưởng đạo lý được phân tích.
Kiến thức về các phương thức biểu đạt: Vận dụng kiến thức về phương thức biểu đạt tự sự, miêu tả, biểu cảm,... để làm bài văn nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý sinh động, ấn tượng.

Học tốt chương "Bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý" không chỉ giúp học sinh nâng cao kiến thức, kỹ năng làm văn mà còn góp phần bồi dưỡng tâm hồn, hoàn thiện nhân cách.