[Chuyên đề học tập Toán Lớp 11 Cánh diều] Giải bài 5 trang 33 Chuyên đề học tập Toán 11 Cánh diều
Hướng dẫn học bài: Giải bài 5 trang 33 Chuyên đề học tập Toán 11 Cánh diều - Môn Toán học Lớp 11 Lớp 11. Đây là sách giáo khoa nằm trong bộ sách 'Chuyên đề học tập Toán Lớp 11 Cánh diều Lớp 11' được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết các bé sẽ nắm bài học tốt hơn.
đề bài
một thấu kính phân kì có tiêu cự of = of' = 20 cm (kính cận). vật sáng ab được đặt vuông góc với trục chính của thấu kính, cách thấu kính một đoạn oa = 60 cm, qua thấu kính cho ảnh ảo a'b' (hình 57). a'b' là ảnh của ab qua một phép vị tự tâm o tỉ số k.
tính khoảng cách a'o từ ảnh đến thấu kính và so sánh khoảng cách đó với khoảng cách ao từ vật đến thấu kính.
phương pháp giải - xem chi tiết
- dựa vào định lí thales
- nếu phép vị tự tâm o tỉ số k \(\left( {k \ne 0} \right)\) lần lượt biến 2 điểm a, b thành 2 điểm a’, b’ thì \(a'b' = \left| k \right|ab\)
lời giải chi tiết
từ f, kẻ \(ef{\rm{ }}//{\rm{ }}ab{\rm{ }}//{\rm{ }}a'b'\) (f thuộc đường thẳng ob).
ta có bh = oa = 60 cm.
vì of' // bh nên \(\frac{{ob'}}{{bb'}} = \frac{{of'}}{{bh}} = \frac{{20}}{{60}} = \frac{1}{3}\) (định lí thales). suy ra \(ob' = \frac{1}{4}ob\) .
vì a'b' // ab nên \(\frac{{a'b'}}{{ab}} = \frac{{ob'}}{{ob}} = \frac{1}{4}ab\,\,(1)\)
vì ab // ef nên \(\frac{{ef}}{{ab}} = \frac{{of}}{{oa}} = \frac{{20}}{{60}} = \frac{1}{3}\) (định lí thales). suy ra \(ef = \frac{1}{3}ab{\rm{ }}\left( 2 \right).\)
từ (1) và (2) suy ra \(\frac{{a'b'}}{{ef}} = \frac{3}{4}\).
vì a'b' // ef nên \(\frac{{oa'}}{{of}} = \frac{{a'b'}}{{ef}} = \frac{3}{4}\) (định lí thales).
do đó \(oa' = \frac{3}{4}of = \frac{3}{4}.20 = 15\,(cm)\).
ta có: \(\frac{{oa'}}{{oa}} = \frac{{15}}{{60}} = \frac{1}{4}\), suy ra \(oa' = \;\frac{1}{4}oa\).